Napój sojowy naturalny w cateringu dietetycznym FitApetit - dlaczego warto go mieć w diecie pudełkowej?

W naszym cateringu FitApetit często sięgamy po napoje roślinne, aby urozmaicić jadłospisy i sprostać potrzebom osób eliminujących lub ograniczających nabiał. Napój sojowy naturalny, nazywany też niesłusznie "mlekiem sojowym", jest jednym z popularniejszych tego typu produktów. Z powodzeniem wykorzystujemy go w diecie pudełkowej, zwłaszcza w planach Vegan, Veggie czy Dairy Free, gdzie ważne jest unikanie mleka krowiego przy równoczesnym zachowaniu kremowej konsystencji i walorów smakowych. W poniższym artykule omawiamy genezę napoju sojowego, jego wartości odżywcze, zastosowanie oraz ewentualne przeciwwskazania. Dodatkowo przedstawiamy ciekawostki związane z historią i produkcją tego roślinnego napoju.

Czy wiesz, że Chińczycy znali napój sojowy już w czasach dynastii Han (ok. II wieku p.n.e.) i spożywali go na ciepło z dodatkiem warzyw, traktując jako poranny posiłek?

Skąd pochodzi naturalny napój sojowy i dlaczego bywa ceniony w diecie pudełkowej FitApetit?

Naturalny napój sojowy wywodzi się głównie z Azji, gdzie przez wieki był kluczowym składnikiem kuchni roślinnej. Powstaje w efekcie namaczania, gotowania i mielenia ziaren soi, a następnie filtrowania uzyskanej mieszaniny w celu oddzielenia pulp od płynu. Współcześnie dużym zainteresowaniem cieszą się napoje sojowe wzbogacane, np. w witaminę B12, witaminę D czy wapń, co sprawia, że mogą przypominać mleko krowie pod kątem zawartości mikroelementów (1). W cateringowej diecie pudełkowej FitApetit doceniamy go przede wszystkim jako zamiennik mleka w różnorodnych przepisach, gdy klienci wykluczają nabiał z powodów zdrowotnych bądź etycznych.

W porównaniu do innych napojów roślinnych (np. migdałowego, owsianego czy kokosowego) wyróżnia się nieco wyższą zawartością białka (około 3 g w 100 ml). To istotne w dietach niskobiałkowych i wysokobiałkowych, bo pozwala lepiej kontrolować spożycie tego makroskładnika. Dla osób, które unikają laktozy czy mają alergię na białka mleka krowiego, jest to wygodna i smaczna alternatywa.

Czy wiesz, że w kuchni japońskiej napój sojowy bywa wykorzystywany do przygotowania tzw. yuba, czyli delikatnej "skórki" powstającej na powierzchni gotującego się płynu, następnie zwijanej w cienkie płaty?

Wartości odżywcze napoju sojowego i korzyści dla zdrowia

Napój sojowy w wersji naturalnej zawiera średnio 40-50 kcal na 100 ml, co jest zbliżonym lub niższym wynikiem w porównaniu do mleka krowiego 2% tłuszczu. Białko roślinne (około 3 g/100 ml) wyróżnia się dość dobrym profilem aminokwasowym, chociaż wciąż nie dorównuje w pełni białkom pochodzenia zwierzęcego (2). Tłuszcz w napoju sojowym to głównie kwasy nienasycone, w tym kwas linolowy. Węglowodany stanowią przeciętnie 2-3 g w 100 ml, co jest stosunkowo niewielką ilością - kluczowe, by wybierać wersje bez dodatku cukrów.

Z mikroelementów warto wymienić wapń, żelazo, potas oraz witaminy z grupy B. Jednak poziom wapnia i witaminy B12 bywa niski w niewzbogacanych wersjach. Z tego powodu w FitApetit zazwyczaj sięgamy po napoje sojowe z dodatkiem wapnia oraz witamin, aby ułatwić klientom realizowanie zapotrzebowania w planach roślinnych. Nie należy zapominać o zawartości izoflawonów sojowych (genisteiny, daidzeiny), co wzbudza zainteresowanie naukowców z uwagi na możliwe działanie przeciwutleniające i kardioprotekcyjne (3).

• Wysoka zawartość białka roślinnego - pomocna w dietach ograniczających mięso.
• Brak laktozy - zaleta dla osób z nietolerancją.
• Niski poziom nasyconych kwasów tłuszczowych - wspiera profil lipidowy.
• Mniej cukrów prostych niż w mleku krowim, co bywa plusem przy kontroli glikemii.

Niemniej jednak, warto zachować umiar - w FitApetit nie bazujemy wyłącznie na soi jako źródle białka, starając się zapewnić różnorodność w diecie. Zróżnicowane produkty roślinne (fasola, soczewica, ciecierzyca, orzechy) sprawiają, że jadłospis staje się bogatszy w różnorodne aminokwasy i mikroelementy.

Czy wiesz, że firma FitApetit wybiera głównie napoje sojowe z certyfikowanych upraw wolnych od GMO, aby zagwarantować jakość i zminimalizować obawy klientów w zakresie modyfikacji genetycznych?

Napój sojowy w diecie pudełkowej FitApetit - zastosowanie w praktyce

W naszej ofercie diet pudełkowych występują różne warianty posiłków, w których napój sojowy pełni istotną funkcję. W Diecie Vegan wykorzystujemy go do owsianki czy budyniu roślinnego, a także do sosów na bazie warzyw. W Diecie Dairy Free stanowi alternatywę dla mleka w przepisach na zupy kremy, np. krem z dyni czy z marchewki, nadając daniom pożądaną aksamitność. W planach Slimfit i Low Carb, gdzie niekiedy ograniczamy węglowodany lub tłuszcz, niewielki dodatek napoju sojowego do koktajli potrafi podkreślić smak bez znacznego podnoszenia kaloryczności.

Napój sojowy doskonale sprawdza się w:

• Deserach i smoothie - łączymy go z owocami (np. bananem, jagodami) oraz z masłem orzechowym, uzyskując kremową konsystencję i roślinny posiłek potreningowy.
• Sosach wytrawnych - np. do lasagne w wersji wegańskiej. Dodatek odrobiny mąki roślinnej i przypraw pozwala zastąpić beszamel.
• Ciasta i naleśniki - FitApetit stosuje go jako płynną bazę zamiast mleka krowiego, dzięki czemu mogą z niego korzystać osoby nietolerujące laktozy.
• Zupach kremach - w Dieta Vegan czy Veggie napój sojowy dobrze miesza się z warzywami, tworząc aksamitną konsystencję.

Ważne jest, aby zwracać uwagę na zawartość cukru w napoju sojowym. W FitApetit używamy głównie wariantów naturalnych, bez dodanego syropu czy cukru. Dzięki temu posiłki pozostają kontrolowane kalorycznie i przyjazne osobom dbającym o linię.

Czy napój sojowy może zaszkodzić? Kwestie bezpieczeństwa i przeciwwskazania

Napój sojowy nie jest jednak pozbawiony ograniczeń. Istnieją grupy osób, które powinny z rozwagą podejść do jego spożycia:

• Alergia na soję - białka sojowe to jedne z częstszych alergenów pokarmowych. Jeśli klient zgłasza nam w FitApetit uczulenie, unika się wszystkich produktów sojowych.
• Problemy z tarczycą - duże ilości izoflawonów mogą wpływać na pracę tarczycy i wchłanianie leków. Zalecamy umiar i konsultację lekarską.
• Osoby na diecie niskobiałkowej - w rzadkich przypadkach schorzeń nerek czy wątroby wysoka zawartość białka roślinnego może być niewskazana.

Poza tym napój sojowy jest generalnie bezpieczny dla większości ludzi. Badania (2) nie wskazują na szkodliwe skutki spożywania umiarkowanych ilości soi, a wręcz podkreślają możliwe korzyści w zakresie prewencji chorób sercowo-naczyniowych. W FitApetit utrzymujemy racjonalne proporcje między różnymi źródłami białka roślinnego, by klienci czerpali korzyści bez obaw o przesadną ilość fitoestrogenów.

Czy wiesz, że napój sojowy można w prosty sposób przygotować samodzielnie? Wystarczy namoczyć ziarna soi przez noc, zblendować z wodą, zagotować i odfiltrować pulpę, by uzyskać domową wersję tego napoju.

Bibliografia:

• 1. Messina M., "Soyfoods and soybean isoflavones as a source of dietary estrogens", Advances in Food and Nutrition Research, 2002.
• 2. Rizzo G., Baroni L., "Soy, Soy Foods and Their Role in Vegetarian Diets", Nutrients, 2018.

Przepis: Koktajl truskawkowo-bananowy z napojem sojowym

Składniki (2 porcje):

• 400 ml naturalnego napoju sojowego (niewzbogacanego cukrem)
• 1 szklanka świeżych lub mrożonych truskawek
• 1 dojrzały banan
• 1 łyżeczka masła orzechowego (opcjonalnie)
• Szczypta cynamonu (opcjonalnie)

Sposób przygotowania:

Wszystkie składniki umieść w blenderze i miksuj, aż uzyskasz gładką konsystencję. Jeśli używasz mrożonych truskawek, koktajl będzie dodatkowo schłodzony. Koktajl ten pasuje do diety Slimfit czy Vegan w FitApetit, oferując pożywny i kremowy smak bez nabiału. Można go spożyć jako szybkie śniadanie lub podwieczorek, zapewniający dawkę energii i lekkiej słodyczy.