Czy dieta wysokobiałkowa jest zdrowa?

Jak wszyscy wiemy, białko stanowi jeden z podstawowych makroskładników, bez których nie jest możliwe normalne i zdrowe funkcjonowanie. Dietetycy wytłumaczą nam, że białko składa się z aminokwasów dwóch rodzajów – jedne produkuje nasz organizm samodzielnie, a drugie musimy dostarczać z zewnątrz, w pożywieniu. Białka pełnią wiele ważnych funkcji: odpowiadają za wszelkie procesy budulcowe, regenerujące, transportowe oraz ochronne w naszym ciele.

Przykładami białek strukturalnych może być kolagen czy keratyna, transportowych - hemoglobina czy lipoproteiny, a ochronnych – immunoglobulina. Co ciekawe, białka tworzą również hormony w naszym organizmie, takie jak na przykład insulina, bez których bardzo ciężko jest normalnie funkcjonować. Kiedy w ciele pojawiają się skurcze mięśni, to również dlatego, że pracują włókna mięśniowe całkowicie zbudowane z białek. Białka odgrywają również najważniejszą rolę w budowaniu masy mięśniowej. Znajdziemy je w produktach takich jak chude mięso drobiowe (kurczak, indyk), chudy twaróg, białka jaj, odtłuszczony jogurt naturalny czy serek wiejski, a także kefir.

Jak widać z podsumowania powyżej, większość bardzo ważnych procesów zachodzących w naszym organizmie zależy od białka lub jakkolwiek jest z białkiem powiązana. Nie znaczy to jednak, że rezygnując z pozostałych makroskładników (tłuszczy i węglowodanów) i przechodząc na dietę wysokobiałkową będziemy się zdrowo odżywiać. Dieta białkowa na odchudzanie, jeżeli w ogóle są rekomendowana, to raczej krótkoterminowo jako oczyszczenie organizmu.

Rola tłuszczów w organizmie

Tłuszcze dzielimy na nasycone i nienasycone (jednonasycone oraz wielonasycone). Zarówno jedne i drugie są ważne dla organizmu, ale problem polega na zbyt częstym przekraczaniu ilości tych pierwszych w naszej diecie. Powinno ich być maksymalnie 10 procent, jeśli chodzi o dzienne zapotrzebowanie kaloryczne. Takie tłuszcze znajdziemy w oleju mięsnym, oleju kokosowym, palmowym oraz w słodyczach i ciastach.

W przypadku tłuszczów nienasyconych o wysokiej jakości odżywczej to znajdziemy je w dobrych gatunkowo rybach, orzechach i nasionach. Te „dobre” tłuszcze mają wiele zadań, między innymi: obniżają poziom cholesterolu, wspomagają układ krwionośny oraz system nerwowy, a dodatkowo w postaci tłuszczu trzewnego chronią nasze narządy wewnętrzne przed urazami i uściskami. Dzięki tłuszczom możemy też przyswajać witaminy „A”, „E”, „K” i „D”.

Największym wrogiem naszego organizmu są tak zwane tłuszcze „trans” i choć są jednym z rodzajów tłuszczów nienasyconych to są naprawdę niebezpieczne. Tworzą się głównie wtedy, kiedy obróbce termicznej poddajemy oleje roślinne tłoczone na zimno. Zmienia się wówczas konfiguracja i struktura takiego tłuszczu, który staje się bardzo niekorzystny dla naszego zdrowia. Nazywany przez media „cichym zabójcą” przyczynia się do wielu chorób cywilizacyjnych, takich jak wylewy, udary, zawały, zatory w tętnicach czy nowotwór jelita grubego. Tego rodzaju toksyczne tłuszcze niestety często znajdują się również w wysoko przetworzonych produktach oraz serwowane są w większości knajp i restauracji, w których smaży się na przykład frytki na głębokim oleju.

Tak czy inaczej tłuszcze z pewnością pełnią bardzo ważną rolę w wielu procesach zachodzących w naszym organizmie. Pominięcie ich w diecie lub co gorsza, całkowite wykluczenie na rzecz diety białkowej (na przykład dieta Dukana) byłoby co najmniej nierozsądne. Zwłaszcza na dłuższą metę.

Szkodliwe węglowodany – czy aby na pewno?

Chociaż węglowodany mają nie najlepszą opinię w świecie diet i treningów to jednak jest to makroskładnik niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Rola węglowodanów sprowadza się do tego by utrzymać prawidłową temperaturę ciała, umożliwić wykonanie ruchu oraz zagwarantować niezakłóconą pracę wszystkich wewnętrznych organów naszego ciała. Węglowodany stanowią główne źródło energii, zwłaszcza dla naszego mózgu. Budują też komórki i utleniają kwasy tłuszczowe, a także umożliwiają wykonywanie bardziej wymagającej aktywności fizycznej. Utrzymanie odpowiedniego poziomu glukozy i insuliny we krwi, również zależy od podaży węglowodanów.

Dobrej jakości węglowodany znajdziemy w:

• warzywach i owocach;
• nabiale;
• produktach zbożowych każdego rodzaju – chleb, bułki, płatki zbożowe, makarony.

Często jednak mamy do czynienia z węglowodanami w formie wysoko przetworzonej, które znajdują się w:

• wędlinach;
• ciastach i słodyczach;
• słonych przekąskach;
• gotowych daniach;
• napojach kolorowych.

Tych węglowodanów powinniśmy unikać. Oczywiście nic się nie stanie, jeśli będą one stanowiły naszą przekąskę raz na jakiś czas. Problem zaczyna się wtedy, kiedy zaczynają być regularnym elementem naszych jadłospisów albo, co gorsza, zdominują naszą dietę.

Tak czy inaczej jasno widać, że każdy z makroskładników – białka, tłuszcze i węglowodany – musi być dostarczany w postaci pożywienia, jeśli chcemy, aby nasz organizm funkcjonował prawidłowo i bez zakłóceń. Każda dieta, poza tą zbilansowaną, opiera się na nadwyżce jakiś składników, kosztem innych. To zaburzenie równowagi, zwłaszcza kontynuowane przez dłuższy czas może mieć naprawdę przykre konsekwencje dla naszego zdrowia. Nie muszą one objawić się od razu, ale dopiero z czasem – niemniej jednak z pewnością będą dotkliwe. Dieta wysoka w białko również należy do diet eliminacyjnych i powoduje zachwianie proporcji makroskładników, minerałów i witamin w organizmie.

Dieta wysokobiałkowa wady i zalety

Co to jest dieta wysokobiałkowa, każdy z nas już wie. Czy są jednak jakiekolwiek zalety tego rodzaju żywienia? Z pewnością nie można odmówić trzech „plusów”, które zaobserwujemy odstawiając tłuszcze i węglowodany, a skupiając się na podaży białka:

• redukcja masy tłuszczowej - dieta białkowa odchudzająca to najczęściej wybierany sposób przez osoby, które chcą się szybko pozbyć nadprogramowych kilogramów. Nie ma wątpliwości, że odstawiając pozostałe makroskładniki nasz organizm sięgnie do zmagazynowanych zapasów tkanki tłuszczowej i będzie się to działo względnie szybko i efektownie.
• Budowa masy mięśniowej - dieta wysokoproteinowa jest często stosowana przez sportowców i fanów siłowni. To właśnie dlatego, że jest najskuteczniejszym sposobem, aby pobudzić mięśnie do wzrostu, a jednocześnie nie dopuścić do tego, by gromadziła się tkanka tłuszczowa.
• Znacznie zmniejszenie apetytu – dieta odchudzająca wysokobiałkowa nie opiera się na typowym deficycie kalorycznym, to dlatego wiele osób skłania się ku temu by ją wypróbować. Nikt nie lubi uczucia głodu, a dieta na białku sprawia, że wręcz jesteśmy bardziej syci po tak skomponowanych posiłkach i nie mamy ochoty ani potrzeby podjadać pomiędzy głównymi daniami. To z kolei sprawia, że chudniemy szybciej, bo mamy mniejszy apetyt.

Dieta wysokobiałkowa produkty - co jeść na diecie proteinowej?

Osoby, które chcą spróbować swoich sił na diecie białkowej często zastanawiają się co jeść. Przykładowy jadłospis osoby znajdującej się na żywieniu białkowym powinien być oparty o jaja, chude mięso na przykład z kurczaka czy indyka oraz nabiał w różnej postaci (najlepiej odtłuszczony). Stawiamy tu na różnego rodzaju twarogi, serki mleczne, jogurty, kefiry czy maślanki. Żółty ser, tuńczyk czy łosoś również będą mile widziane. Bardzo ważne jest również, aby pamiętać, że jedzenia nie smażymy, ani nie grillujemy – raczej używamy tu parowaru albo po prostu gotujemy. Choć brzmi to dosyć monotonnie to jednak dieta wysokobiałkowa może być ciekawa pod kątem przygotowywanych posiłków. Co więcej – dieta białkowa może być całkiem smaczna i przyjemna!

Czy dieta wysokobiałkowa jest zdrowa? Z pewnością nie na dłuższą metę. Może sprawdzić się jako krótkoterminowe, kontrolowane przez dietetyka oczyszczenie organizmu, ale naukowcy są zgodni i nie zalecają stosowania jej na własną rękę. Zdrowa dieta wysokobiałkowa nie istnieje. W tym miejscu warto również dodać, że istnieją sytuacje, w których bezwzględnie zabrania się stosowania tego sposobu żywienia.

Dieta białkowa przeciwwskazania:

• Ciąża i karmienie piersią;
• Cukrzyca;
• Kamica nerkowa lub kamica pęcherzyka żółciowego;
• Chora wątroba;
• Chore nerki;
• Dna moczanowa.

Czy dieta Dukana wyniszcza organizm?

Dukan to francuski dietetyk, który twierdzi, że dieta proteinowa
to najbardziej skuteczny i sensowny sposób, aby radykalnie oczyścić organizm, schudnąć bez efektu jo-jo i bez problemów utrzymać nienaganną sylwetkę przez lata. Jego zdaniem odchudzanie dieta białkowa musi opierać się na jedzeniu wyłącznie produktów białkowych, a swoim pacjentom zaleca wprowadzanie odpowiednich artykułów żywieniowych w czterech fazach. W każdym kolejnym etapie dodaje produkty, które można od tej pory spożywać i zapewnia, że początek diety jest najtrudniejszy, a później jest już tylko lepiej. Koncepcja Dukana zdobyła dużą popularność głównie z tego powodu, że dieta wysokobiałkowa efekty zapewnia spektakularne – tu nie ma z czym dyskutować. Do dziś jest polecana w wielu krajach na forach dotyczących odchudzania. Ludzie pokazują zdjęcia ze swoimi metamorfozami, które zawdzięczają właśnie diecie Dukana. Co więcej, rezultaty są bardzo szybkie do zauważenia – nasz organizm jedząc same białko zaczyna się oczyszczać i rzeczywiście kilogramy lecą na początku w bardzo szybkim tempie, co dla wielu z nas może być motywujące.

 Warto jednak zdawać sobie również sprawę z tego jak dieta wysokobiałkowa może wpłynąć na nasze zdrowie.

Dieta wysokobiałkowa skutki uboczne

Wśród zagrożeń z jakimi wiąże się wykluczenie z diety makroskładników inne niż białka znajdziemy między innymi:

• Znaczne obciążenie nerek;
• Ogromne ryzyko, a wręcz pewność powstania niedoborów różnego rodzaju składników odżywczych i mineralnych;
• Podwyższone ryzyko zachorowania na osteoporozę;
• Możliwość uszkodzenia różnych narządów;
• A nawet rozwinięcie się w krótkim czasie nowotworów.

Patrząc na to jakie mogą być dieta wysokobiałkowa zagrożenia warto zastanowić się czy nie lepszym sposobem na schudnięcie będzie catering dietetyczny skomponowany w sposób zbilansowany i zróżnicowany przez rozsądnego i wykwalifikowanego dietetyka. Dieta pudełkowa ułatwi nam życie, sprawi, że nie będziemy musieli gotować tylko jeść w prosty sposób to, co mamy przygotowane, ale jednocześnie z pewnością poprawi nasze samopoczucie i zdrowie. I choć
odchudzanie dieta wysokobiałkowa będzie z pewnością szybsze i być może bardziej spektakularne to jednak naukowcy bez wyjątków zachęcają do racjonalnego żywienia, które nie wyklucza żadnych makroskładników.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że catering dietetyczny niesie dużo więcej plusów niż brak konieczności gotowania:

• Zamawiając odpowiedni zestaw posiłków możemy w sposób bardzo dokładny kontrolować nasz deficyt kaloryczny – i czarno na białym obserwować w jaki sposób spadają nam dzięki temu kilogramy na wadze.
• Dodatkowo mamy okazję do spróbowania dań, których sami nigdy byśmy sobie nie przyrządzili. Nowe, egzotyczne smaki mogą nas zainspirować do wprowadzenia zmian w kuchni, nawet wtedy, kiedy już przestaniemy korzystać z usług cateringu.
• Zyskujemy czas, którego nam wszystkim wiecznie brakuje. Możemy go wykorzystać na ciekawsze kwestie niż sprzątanie, gotowanie czy robienie zakupów spożywczych.
• Dieta pudełkowa jest zazwyczaj dużo bardziej zróżnicowana i zbilansowana niż samodzielne jedzenia, nawet to oparte na nisko przetworzonych składnikach.
• Decydując się na catering dietetyczny oszczędzamy wodę, prąd, gaz, a także zmniejszamy ilość śmieci – ponieważ nie musimy przechowywać produktów spożywczych ani w żaden sposób ich przygotowywać, a potem utylizować resztek.
• Kupując wyłącznie zestawy diety pudełkowej i nie podjadając niczego pomiędzy – nie tylko chudniemy, ale również oszczędzamy nasze pieniądze.

Podsumowując – każda dieta poza tą zbilansowaną i urozmaiconą jest na dłuższą metę szkodliwa dla zdrowia. Jeżeli chcemy wykorzystać zalety płynące z diet eliminacyjnych – decydujmy się na to pod okiem doświadczonego dietetyka. A jeśli zależy nam po prostu na uproszczeniu sobie życia i szybkich efektach redukcji masy, jednakże bez zagrożeń płynących z diet wykluczających – postawmy na catering dietetyczny. To zawsze dobry wstęp do zmiany nawyków żywieniowych na zdrowsze i lepsze. A tylko zmiana stylu życia pozwoli nam zachować pozytywne rezultaty na dłużej i nie wpaść w pułapkę efektu jo-jo.

Czytaj więcej:

• Jak, kiedy i co zjeść po treningu na siłowni?
• Jak zredukować tkankę tłuszczową? Fakty i mity
• Co zjeść przed treningiem na siłowni?
• Co jeść na obniżenie cholesterolu - dieta hipolipemiczna
• Wszystko co musisz wiedzieć o tłuszczach nienasyconych
• Czy dieta zupowa jest dobra na odchudzanie?
• Co to jest STEWIA i jakie ma właściwości?
• Co to jest dieta PALEO i jakie są zasady?
• Grupy krwi a dieta - co jeść a czego unikać?
• Endomorficy - Jaka dieta dla endomorfika?