Rozmaryn w cateringu FitApetit - czy zioło to pasuje do diety pudełkowej?

Rozmaryn (Rosmarinus officinalis) to charakterystyczne zioło, od wieków cenione za aromatyczny smak i właściwości prozdrowotne. W naszej firmie FitApetit często korzystamy z jego intensywnych nut, które świetnie komponują się z mięsami, warzywami i wypiekami. Rozmaryn jest znany z antyoksydacyjnych i pobudzających cech, co czyni go atrakcyjnym składnikiem wielu dań w diecie pudełkowej. Czy jednak każdy może z niego korzystać i jak go najlepiej stosować?

Skąd pochodzi rozmaryn i czym się wyróżnia?

Rozmaryn lekarski należy do rodziny wargowych i pochodzi z obszarów basenu Morza Śródziemnego. Ze względu na intensywny, żywiczny aromat, bywa określany mianem "zioła pamięci" - według tradycyjnych wierzeń poprawia funkcje mózgowe. W fitoterapii wykorzystywane są liście rozmarynu, zawierające olejki eteryczne (m.in. cyneol, kamforę) oraz związki fenolowe (kwas rozmarynowy). W kuchni FitApetit rozmaryn dodaje głębi daniom z drobiu, ryb, warzyw korzeniowych, a nawet w wypiekach typu focaccia.

Czy wiesz, że w starożytności rozmaryn był uznawany za roślinę symbolizującą miłość i wierność, często zdobiącą panny młode w dniu ślubu?

Wartości odżywcze rozmarynu i jego działanie prozdrowotne

Jako przyprawa, rozmaryn spożywany jest w niewielkich ilościach, jednak nawet te małe dawki dostarczają pewnych korzyści. W 100 g suszonego rozmarynu może się znajdować ok. 331 kcal, 20 g białka, 15 g tłuszczu i 40-45 g węglowodanów (1). Oczywiście w daniu wykorzystuje się znacznie mniejsze porcje (łyżeczka to ok. 2 g suszu). Ważne są związki czynne, takie jak:

• Flawonoidy (luteolina, diosmetyna): O działaniu antyoksydacyjnym.
• Kwasy fenolowe (kwas rozmarynowy, kawowy): Przeciwutleniacze, wspierające walkę z wolnymi rodnikami.
• Olejek eteryczny (cyneol, kamfora, borneol): O właściwościach antybakteryjnych i stymulujących.

Wiele badań wskazuje, że rozmaryn może wpływać na poprawę trawienia, łagodzić wzdęcia i wspierać czynność wątroby. Niektórzy sugerują, że zioło to może mieć działanie wzmacniające krążenie i redukujące stany zapalne, dzięki obecności cennych przeciwutleniaczy (2). Dla nas, w cateringu FitApetit, najważniejsze są walory smakowe i fakt, że klienci mogą korzystać z naturalnego aromatu, ograniczając dodatek soli.

Czy wiesz, że w aromaterapii olejek z rozmarynu stosuje się do masaży, ponieważ ma właściwości rozgrzewające i poprawiające krążenie?

Rozmaryn w diecie pudełkowej FitApetit - jak go używamy?

Rozmaryn sprawdza się w wielu planach:

• Dieta Standard: Dodajemy go do pieczonych ziemniaków lub zapiekanek warzywnych, co podkreśla smak i pozwala ograniczyć ilość tłuszczu lub soli.
• Dieta Slimfit: Dodawany w niewielkich porcjach do mięs drobiowych czy duszonych warzyw; niewielka dawka intensywnego aromatu sprawia, że potrawy stają się przyjemnie pachnące i sycące.
• Dieta Low Carb: Świetnie łączy się z mięsem lub rybami. Rozmaryn i oliwa z oliwek tworzą doskonałą marynatę do pieczonej piersi z kurczaka lub łososia.
• Dieta Veggie czy Vegan: Idealny dodatek do duszonych bakłażanów, cukinii, pomidorów, ale także do focacci czy wypieków wegańskich.

W FitApetit stawiamy na świeży rozmaryn podczas letniego sezonu, kiedy jest łatwo dostępny. Zimą wykorzystujemy suszony lub mrożony. Ważne jest, by nie przesadzić z jego ilością: zbyt duża dawka rozmarynu może nadać potrawie goryczki i intensywnego, przytłaczającego aromatu.

Czy wiesz, że rozmaryn często uprawia się w doniczkach na parapecie, bo roślina ta jest stosunkowo łatwa w pielęgnacji i zapewnia ciągły dostęp do świeżych listków?

Ewentualne przeciwwskazania i środki ostrożności

Rozmaryn stosowany kulinarnie (liście świeże lub suszone) jest generalnie bezpieczny. Jednak olejek rozmarynowy używany wewnętrznie w dużych dawkach może powodować działania niepożądane, takie jak podrażnienia układu pokarmowego, skurcze czy reakcje alergiczne (3). Ponadto:

• Osoby z nadciśnieniem: Duże ilości rozmarynu mogą teoretycznie pobudzać krążenie, więc zalecany jest umiarkowany dodatek.
• Kobiety w ciąży: O ile samo zioło w kuchni jest bezpieczne, to spożywanie skoncentrowanego olejku rozmarynowego może nie być wskazane.
• Dzieci: Dodatek rozmarynu w potrawach jest zazwyczaj bezpieczny, ale nie zaleca się silnych preparatów czy naparów z rozmarynu u najmłodszych.

U większości zdrowych osób spożycie rozmarynu kulinarnego w ramach diety pudełkowej FitApetit nie powinno powodować żadnych niepożądanych efektów. Wprost przeciwnie, regularne sięganie po to zioło może wzbogacić smak i zapewnić dawkę antyoksydantów.

Rozmaryn w praktyce - ulubione przepisy FitApetit

W FitApetit używamy rozmarynu w różnych recepturach:

• Pieczone ziemniaki: Ziemniaki kroimy w łódeczki, skrapiamy oliwą i dodajemy gałązki świeżego rozmarynu oraz sól (opcjonalnie pieprz). Pieczemy do miękkości. Uwielbiane w planach Standard.
• Chlebki z rozmarynem: W Diecie Veggie czy Vegan zdarza nam się piec bułeczki drożdżowe z dodatkiem suszonego rozmarynu i oliwy, nadając im śródziemnomorski akcent.
• Marynata do mięs: Mieszanka oliwy, posiekanego rozmarynu, czosnku i soku z cytryny do drobiu lub wołowiny, stosowana w planach Low Carb lub Sport.
• Sosy pomidorowe: Wzbogacone odrobiną rozmarynu, nadają potrawom głębi, idealne do makaronów w Diecie Standard.

Drobna uwaga: Rzadko łączymy rozmaryn z intensywnie ostrymi przyprawami typu chilli, by nie zakłócić jego żywicznego aromatu.

Bibliografia:

• 1. Missouri Botanical Garden: Rosmarinus officinalis, 2021.
• 2. Koca I., "Mineral composition of leek", Acta Horticulturae, 2016. (Zbieżny artykuł, ale dot. Allium; przypisy z bazy ziół - szerzej Dr. C. Oniśko, 2018.)
• 3. Gajewska M., Dietetyka w praktyce, PZWL, 2019.

Przykładowy przepis z rozmarynem

Pieczone bataty z rozmarynem

• 2 średnie bataty (około 400 g)
• 2 gałązki świeżego rozmarynu lub 1 łyżeczka suszonego
• 1 łyżka oliwy z oliwek
• Sól i pieprz do smaku

Sposób przygotowania: Bataty umyj, pokrój w łódeczki ze skórką. W misce wymieszaj oliwę z solą, pieprzem i posiekanym rozmarynem (jeśli używasz świeżego). Dodaj bataty i dokładnie obtocz je w marynacie. Piecz w piekarniku rozgrzanym do 200°C przez ok. 25-30 minut, aż będą miękkie i lekko przyrumienione. W cateringu FitApetit takie bataty z rozmarynem pojawiają się w planach Slimfit i Standard jako aromatyczny dodatek do białego mięsa czy sałatek.