Musztarda w diecie pudełkowej FitApetit - właściwości, rodzaje i zastosowanie

W poszukiwaniu aromatycznych przypraw i dodatków, które urozmaicą smak potraw, często sięgamy w FitApetit po musztardę. Choć kojarzona jest przede wszystkim z kuchnią europejską, doskonale sprawdza się też w daniach inspirowanych innymi regionami. Musztarda wnosi pikantną lub łagodną nutę, w zależności od rodzaju, jednocześnie zawierając pewne składniki prozdrowotne wynikające z obecności nasion gorczycy. W niniejszym artykule przyglądamy się głównym właściwościom musztardy, jej odmianom oraz sposobom wykorzystania w dietach pudełkowych FitApetit.

Dlaczego w FitApetit używamy musztardy?

Na etapie planowania menu w cateringu dietetycznym warto zadbać o atrakcyjność smaków. Musztarda, dzięki zawartości gorczycy i octu (winnego lub jabłkowego), pozwala tworzyć bogate sosy i dressingi. W FitApetit cenimy ją za kilka powodów:

• Aromat i pikantność: To naturalny sposób na wzmocnienie smaku potrawy bez dodawania dużych ilości soli czy tłuszczu.
• Niska kaloryczność: Łyżeczka musztardy zwykle zawiera ok. 5 kcal, co czyni ją przyjazną nawet w diecie redukcyjnej.
• Wszechstronne zastosowanie: Musztarda sprawdza się w planach Standard, Slimfit, Sport czy Veggie jako dodatek do mięs, roślinnych kotlecików i sałatek warzywnych.
• Właściwości prozdrowotne: Zawarte w niej związki antybakteryjne oraz witaminy z grupy B czy minerały z gorczycy mogą wspierać odporność i układ krążenia.

Ważne: W FitApetit zawsze zwracamy uwagę na skład. Najlepsza musztarda powstaje z ziaren gorczycy, octu, wody, niewielkiej ilości soli oraz ewentualnie przypraw. Unikamy nadmiaru cukru, konserwantów czy sztucznych barwników.

Co zawiera musztarda i jakie ma właściwości?

Główne składniki musztardy to:

• Gorczyca (biała, brązowa lub czarna)
• Ocet (winny, jabłkowy lub spirytusowy)
• Woda
• Sól i przyprawy (np. kurkuma w musztardzie angielskiej)

Gorczyca odpowiada za ostrość, a także za cenne olejki eteryczne, które wykazują działanie antybakteryjne i mogą wspomagać trawienie. Sama gorczyca dostarcza też białka, witamin z grupy B oraz minerałów takich jak wapń, żelazo czy magnez (1). Jednak musimy pamiętać, że w porcji musztardy spożywamy niewielką ilość gorczycy. Mimo to wkomponowanie jej w dietę pudełkową może delikatnie wzbogacić posiłek w te składniki.

Dodatkowo musztarda ma niską kaloryczność - 5 kcal w 1 łyżeczce (ok. 5 g), co jest korzystne w programach redukcyjnych, w których zależy nam na unikaniu nadmiaru tłuszczów i cukrów. Ponadto posmak octu może wspierać wydzielanie soków trawiennych, tym samym wspomagając procesy trawienne.

Czy wiesz, że w starożytnym Rzymie uważano musztardę za lek na reumatyzm, a także ceniono ją jako silny afrodyzjak?

Najpopularniejsze rodzaje musztardy

W FitApetit przy tworzeniu dań bazujemy na kilku odmianach musztardy, dopasowując je do potraw:

• Musztarda sarepska: Powstaje z połączenia białej i brązowej gorczycy, ma średni poziom ostrości, uniwersalna do wielu dań. W planach Standard często używamy jej do przyprawiania mięs lub sosów jogurtowych.
• Musztarda delikatesowa: Łagodna, kremowa, doskonała dla osób preferujących subtelny smak. W FitApetit pojawia się w sałatkach warzywnych czy sosach winegret.
• Musztarda kremska: Najsłodsza spośród popularnych odmian, zawiera więcej cukru. Używana z umiarem w Dieta Standard lub Sport, np. w dressingu do kapusty pekińskiej z kurczakiem.
• Musztarda francuska: Z całymi ziarnami gorczycy, o wyrazistej strukturze, nadaje oryginalnej tekstury potrawom. Świetna w planach Veggie do surówek lub zapiekanek.
• Musztarda dijon: Intensywna, powstaje na bazie wina z winogron. Ma niewielką ilość soli i cukru, co czyni ją przyjazną osobom redukującym sól w diecie. Często gości w Diecie Slimfit do marynat.
• Musztarda rosyjska: Najbardziej ostra, wyłącznie z czarną gorczycą. Dobra do pikantnych dań i dla miłośników wyrazistego smaku. Zalecana w małych ilościach.

W zależności od ostrości i składu, musztarda może uzupełnić różne rodzaje diet, by nadać potrawom głębi bez konieczności nadużywania soli czy tłuszczu.

Czy wiesz, że w XVII wieku we Francji do musztardy dodawano luksusowe składniki, takie jak goździki czy miód, by podkreślić jej wyjątkowy charakter i wytworność?

Musztarda a zdrowie

Gorczyca, czyli główny składnik musztardy, zawiera fitochemikalia chroniące układ krążenia poprzez regulację poziomu cholesterolu LDL. Pewne badania sugerują też wpływ w kierunku obniżania ciśnienia. Ponadto niska kaloryczność musztardy pozwala nam wykorzystywać ją jako aromatyczny zamiennik majonezu czy sosów śmietanowych w dietach redukcyjnych (2). W FitApetit często stosujemy musztardę w Dressingach typu winegret, gdzie łączymy ją z oliwą, sokiem z cytryny i ziołami.

Nasi dietetycy zwracają uwagę, że nadmierne spożycie bardzo ostrej musztardy (np. rosyjskiej) może podrażniać błony śluzowe układu pokarmowego, szczególnie u osób wrażliwych. Oprócz tego musztarda zawsze zawiera sól, stąd dla osób z wysokim ciśnieniem zaleca się wersje o mniejszej zawartości sodu lub minimalne użycie.

Zastosowanie musztardy w FitApetit

W diecie pudełkowej stosujemy musztardę na kilka sposobów:

• Marynowanie mięs i warzyw: Delikatne wtarcie musztardy w filety z kurczaka czy plastry bakłażana może skrócić czas obróbki termicznej, a jednocześnie podkreślić smak dania.
• Sosy i dressingi: W planach Slimfit i Standard przygotowujemy sosy winegret, łącząc odrobinę musztardy z octem jabłkowym i oliwą. W Diecie Veggie stanowi podstawę sosu musztardowo-miodowego, który świetnie pasuje do warzywnych burgerów.
• Zupy krem: Czasem dodajemy odrobinę łagodnej musztardy do zup (np. krem z białych warzyw), by nadać subtelną nutę ostrości bez przesadnej ilości soli.
• Kanapki: Musztarda bywa świetnym zamiennikiem majonezu. W planach bez nabiału czy z ograniczeniem tłuszczu (Slimfit) to wartościowy wybór, dodając wyrazisty posmak.

Ważne jest, by nie przesadzać z ilością - wystarczy 1-2 łyżeczki na cały posiłek, co pozwala zachować niską kaloryczność i ograniczyć zawartość soli.

Czy wiesz, że w 100 g musztardy znajdziemy nawet do 2 mg żelaza i 40 mg wapnia, a sam produkt ma około 66 kcal?

Kto powinien uważać na musztardę?

Mimo zalet istnieją pewne przeciwwskazania do stosowania musztardy:

• Alergia na gorczycę: Reakcje uczuleniowe na gorczycę, choć rzadsze, mogą być poważne, powodując m.in. obrzęk warg, problemy z oddychaniem.
• Nietolerancja octu: Wiele musztard zawiera ocet, co może podrażniać układ pokarmowy osób z nadwrażliwością, np. przy refluksie.
• Nadciśnienie: Musztarda zawiera sól, co może niekorzystnie wpływać na osoby kontrolujące podaż sodu, choć w niewielkiej ilości zwykle nie stanowi problemu.
• Dieta łatwostrawna: Ostre przyprawy, w tym musztarda, nie są wskazane w planach łatwostrawnych, np. przy wrzodach żołądka czy stanach zapalnych przewodu pokarmowego (3).

Bibliografia:

• 1. Gajewska M., Dietetyka w praktyce, PZWL, 2019.
• 2. Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych i potraw - Instytut Żywności i Żywienia, 2017.
• 3. USDA National Nutrient Database, 2021.

Przepis z musztardą: wytrawny sos miodowo-musztardowy

Składniki:

• 2 łyżeczki musztardy sarepskiej (lub delikatesowej, jeśli wolisz łagodniejszy smak)
• 1 łyżeczka miodu
• 1 łyżka oliwy extra vergine
• 1 łyżka octu jabłkowego
• Sól i pieprz do smaku (opcjonalnie)

Sposób przygotowania:

W miseczce dokładnie wymieszaj musztardę, miód, ocet i oliwę, aż uzyskasz jednolitą konsystencję. Dopraw solą i pieprzem w razie potrzeby. W FitApetit podajemy taki sos do sałatek z warzyw liściastych i grillowanego kurczaka, co świetnie wpisuje się w dietę pudełkową Slimfit czy Standard.