Liść laurowy (wawrzyn szlachetny) w cateringu FitApetit - aromatyczna przyprawa i wsparcie zdrowia

W naszym cateringu dietetycznym FitApetit cenimy sobie bogactwo przypraw, które nie tylko wzmacniają smak, ale również przynoszą korzyści zdrowotne. Liść laurowy, zwany też laurowym czy bobkowym, to jeden z tych dodatków, który od wieków stosowany jest zarówno w kuchni, jak i w medycynie ludowej. W artykule przyglądamy się właściwościom wawrzynu szlachetnego, jego walorom w diecie pudełkowej oraz sposobom, jakie stosujemy, by wydobyć z liści laurowych maksimum smaku.

Dlaczego FitApetit wybiera liść laurowy do diety pudełkowej?

Wawrzyn szlachetny (Laurus nobilis) to krzew lub niewysokie drzewo rosnące w klimacie śródziemnomorskim. Jego liście od wieków stanowią popularną przyprawę, zwłaszcza w kuchni europejskiej. W FitApetit stosujemy liście laurowe do aromatyzowania zup, sosów, dań duszonych i pieczonych. Ich lekko gorzki, korzenny aromat nadaje głębi potrawom, jednocześnie zachowując niską kaloryczność. Dodatkowo czerpiemy z właściwości prozdrowotnych wawrzynu - w niewielkim stopniu, ale korzystnych dla ogólnego stanu organizmu (1).

Najczęściej pojawiają się w:

• Diecie Standard: W zupach typu rosół, krupnik, gulasz czy bigos.
• Diecie Low Carb: Do duszonych warzyw z mięsem, by nadać bogatszy aromat bez dodatkowego cukru czy tłuszczu.
• Diecie Slimfit: Liść laurowy pozwala zredukować konieczność użycia dużej ilości soli, ponieważ nadaje intensywny smak bulionom i sosom.

Kluczową kwestią jest umiejętne dozowanie - zazwyczaj wystarczy 1-2 liście laurowe na danie dla 3-4 osób, by osiągnąć wyraźną nutę smakową, nie przytłaczając potrawy.

Czy wiesz, że w starożytnej Grecji i Rzymie wawrzyn szlachetny uchodził za roślinę o boskich właściwościach, a wieńce laurowe symbolizowały zwycięstwo i nieśmiertelną chwałę?

Charakterystyka i skład liścia laurowego

Suszone liście laurowe mają twardą, skórzastą strukturę i ciemnozielony kolor. Najczęściej dodaje się je w całości do gotowania, a po zakończeniu przygotowywania potrawy wyjmuje, ponieważ nie są jadalne w formie suchej - ich tekstura utrudnia przeżuwanie. Wawrzyn zawiera m.in. (2):

• Olejek eteryczny (cyneol, eugenol, limonen, linalol), nadający charakterystyczny aromat i działanie antyseptyczne.
• Garbniki i flawonoidy - o lekkim działaniu ściągającym, korzystnym dla zdrowia układu pokarmowego.
• Niewielkie ilości witamin A, C oraz minerałów (wapń, żelazo, magnez).

Dzięki tym związkom liść laurowy bywa stosowany w medycynie ludowej przy problemach trawiennych, przeziębieniach, a także do zewnętrznego wspomagania regeneracji skóry. Oczywiście, w kuchni stosujemy go głównie dla smaku i zapachu, lecz w FitApetit doceniamy także ewentualne łagodne działanie prozdrowotne.

Czy wiesz, że polska nazwa "liść bobkowy" wynika z dawnego określania wawrzynu mianem "drzewa bobkowego", bo jego owoce przypominały niewielkie bobki?

Właściwości zdrowotne wawrzynu szlachetnego

Według badań i źródeł zielarskich (3), liść laurowy charakteryzuje się kilkoma istotnymi właściwościami:

1. Działanie antybakteryjne i przeciwgrzybicze: Dzięki olejkom eterycznym (m.in. cyneol, eugenol) może hamować rozwój niektórych drobnoustrojów.
2. Wsparcie trawienia: Pobudza wydzielanie soków trawiennych, co pomaga w dolegliwościach typu wzdęcia, niestrawność czy biegunka.
3. Potencjalne działanie moczopędne i napotne: Niekiedy stosowane w formie odwaru dla poprawy pracy nerek i usuwania toksyn.
4. Zmniejszanie stanów zapalnych: Wykorzystuje się olejek laurowy do łagodzenia reumatyzmu czy bóli stawowych w ujęciu zewnętrznym.

Należy jednak pamiętać, że w diecie pudełkowej używamy go głównie jako przyprawę, więc dawki związków aktywnych są stosunkowo niewielkie. Niemniej, liść laurowy nie tylko podnosi walory smakowe, ale w niewielkim stopniu może też wspomóc układ trawienny.

W FitApetit pilnujemy, by nikt nie zjadł liści laurowych w całości, ponieważ mogłyby podrażniać przewód pokarmowy i stanowić zagrożenie przy przełykaniu (twarde, ostre fragmenty). W potrawach gotujemy je w całości, a potem usuwamy.

Czy wiesz, że w starożytnej medycynie liście laurowe stosowano do odstraszania insektów, wierząc w ich właściwości przeciwdziałające zakażeniom?

Zastosowanie liścia laurowego w diecie FitApetit

Liść laurowy może znaleźć się w różnych daniach naszej diety pudełkowej:

• Zupy i buliony: Rosół, krupnik, barszcz czerwony - często wzbogacone o liście laurowe dla głębokiego smaku.
• Sosy i gulasze: W diecie Standard czy Low Carb dusimy mięso z warzywami i liściem laurowym, nadając potrawom lekko korzenny aromat.
• Sos pomidorowy: Liść laurowy poprawia smak koncentratu pomidorowego, co bywa ważne np. w spaghetti bolognese czy gołąbkach.
• Marynaty: W FitApetit rzadziej marynujemy w diecie pudełkowej, ale jeśli już, liście laurowe dobrze łączą się z zielem angielskim, pieprzem, czosnkiem.

Dzięki użyciu liścia laurowego możemy nieco ograniczyć sól w potrawach, co jest cenne szczególnie w planach typu Slimfit czy dedykowanych osobom z nadciśnieniem. W smaku zyskujemy lekką goryczkę i korzenną nutę.

Kiedy unikać liścia laurowego?

Zazwyczaj liść laurowy jest bezpieczny, jednak (4):

• Podczas ciąży i karmienia piersią: Wzmożona ostrożność jest wskazana, bo nie przeprowadzono wystarczających badań co do spożywania większych ilości wyciągu z liści laurowych.
• Alergie: Możliwe są nadwrażliwości na terpeny zawarte w olejku laurowym.
• Interakcje z lekami: Leki przeciwzakrzepowe, obniżające ciśnienie i kontrolujące glikemię mogą wchodzić w interakcje z dużą dawką wyciągu z liścia laurowego, ale standardowe kulinarne użycie raczej nie stwarza ryzyka.

W FitApetit dodajemy 1-2 liście laurowe na kilka porcji, co jest dawką bezpieczną i pozwala cieszyć się walorami smakowymi, unikając skutków ubocznych. Osobom uczulonym na liść laurowy zawsze możemy zaproponować wersje potraw bez dodatku tej przyprawy.

Czy wiesz, że stare przepisy na nalewki i wywary z liści laurowych zalecały je na bóle brzucha i wzdęcia, pod warunkiem stosowania przez maksymalnie kilka dni?

Bibliografia:

• (1) E. Lamber-Zarawska, B. Kowal-Gierczak, J. Niedworok, Fitoterapia i leki roślinne, PZWL, 2014.
• (2) Gajewska M., Dietetyka w praktyce, PZWL, 2019.
• (3) K. Lendzion, Wielka księga ziół, Instytut Badań i Edukacji, 2015.
• (4) Jarosz M., Normy żywienia dla populacji Polski, IŻŻ, 2020.
• (5) Sienkiewicz J.J., Tłuszcze zwierząt rzeźnych w diecie człowieka, "Przemysł Spożywczy", nr 68 (1), 2014.

Proponowany przepis z liściem laurowym

Aromatyczny gulasz warzywny z liściem laurowym

• 1 cebula, pokrojona w kostkę
• 2 marchewki, pokrojone w talarki
• 1 czerwona papryka, pokrojona w paski
• 1 puszka pomidorów krojonych
• 2 liście laurowe
• Sól, pieprz, zioła prowansalskie do smaku
• 1 łyżka oleju rzepakowego
• 1 szklanka bulionu warzywnego

Sposób przygotowania:

Na oleju podsmaż cebulę, dodaj marchew i paprykę. Po chwili dodaj pomidory, bulion i liście laurowe. Dopraw solą, pieprzem, ziołami prowansalskimi. Duś na małym ogniu przez 15-20 minut, aż warzywa zmiękną. Na koniec wyjmij liście laurowe. Taki gulasz można podać np. z kaszą jęczmienną lub makaronem razowym jako element diety Standard bądź wegetariańskiej w FitApetit. Dodatek liścia laurowego nadaje mu głębokiego, wytrawnego posmaku.