Witamina D to jeden z najważniejszych związków, potrzebny człowiekowi do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dzięki właściwościom, które posiada, witamina D pomaga w utrzymaniu zdrowia kości, układu odpornościowego i może przeciwdziałać chorobom serca i cukrzycy.
Witamina D1 – czym jest?
Witamina D to grupa steroidów, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Najważniejsze związki to witamina D2 (ergokalcyferol) i witamina D3 (cholekalcyferol). Ta druga jest syntetyzowana w skórze człowieka pod wpływem promieniowania UVB, a także może być dostarczana z pożywieniem lub w formie suplementów. Z kolei witamina D2 powstaje z ergosterolu, związku występującego w grzybach i niektórych roślinach, w procesie podobnym do produkcji witaminy D3 przez organizm ludzki.
W wielu opracowaniach można spotkać podział witaminy D na trzy osobne związki:
- wit D1 (kalcyferol)
- witamina D2 (ergokalcyferol)
- witamina D3 (cholekalcyferol)
Tylko dwie ostatnie substancje odgrywają ważną rolę w kwestii odżywiania u człowieka. Do określenia witamin D1 używa się czasem sformułowania, że jest to mieszanina substancji - ergokalcyferolu z lumisterolem – jednak zaliczenie jej do grupy witamin jest kwestionowane.
Rola witaminy D w organizmie człowieka
Powszechnie uważa się, że witamina D odpowiada za mocne kości. I jest w tym sporo racji – związek ten jest odpowiedzialny za zapewnienie właściwego poziomu wapnia w organizmie. Wapń jest kluczowym składnikiem budulcowym kości, a witamina D jest niezbędna do wchłaniania wapnia z jelit. Jeśli występują niedobory wit D, wapń nie może być prawidłowo przyswojony, co może prowadzić do osłabienia kości i zwiększenia ryzyka osteoporozy i złamań. Prawidłowy poziom witaminy D jest szczególnie ważny u osób starszych, u których ryzyko osteoporozy jest większe.
Witamina D odgrywa również ważną rolę w regulowaniu pracy układu odpornościowego. Badania wykazały, że witamina D jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania limfocytów.
Niedobór witaminy D - konsekwencje
Zbyt mała ilość witaminy D w organizmie niekorzystnie wpływa na samopoczucie i funkcjonowanie naszego ciała. Długotrwały niedobór wit D może prowadzić do rozwoju takich schorzeń jak choroby serca, cukrzyca i choroby autoimmunologiczne.
Wit D dla dzieci Jest bardzo ważna. Jej niedobór u najmłodszych może prowadzić do zaburzeń wzrostu oraz osłabienia kości, co zwiększa ryzyko wystąpienia chorób, takich jak krzywica. Z kolei u dorosłych może zwiększyć ryzyko wystąpienia chorób autoimmunologicznych, takich jak toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów czy choroba Crohna. Szczególnie groźne może być utrzymywanie się niskiego poziomu witaminy D u osób starszych. Wraz z wiekiem organizm traci zdolność do wytwarzania witaminy D w skórze. Może to prowadzić do osłabienia kości, zwiększając ryzyko złamań i osteoporozy. Ponadto, niedobór witaminy D może zwiększać ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera i choroba Parkinsona.
Zadbaj o poziom witaminy D1
Ekspozycja na słońce – przynajmniej kwadrans w ciągu dnia to podstawa, aby uzupełnić braki witaminy D w organizmie. Jeśli słońca jest zbyt mało, trzeba posiłkować się dietą. Dobrze zbilansowane posiłki będą dostarczać właściwych ilości tego cennego składnika. W diecie warto sięgać po produkty bogate w witaminę D, takie jak:
- ryby, takie jak łosoś, makrela, śledź, tuńczyk
- żółtka jaj
- wątróbka
- produkty mleczne, takie jak mleko, sery i jogurty wzbogacane w witaminę D
W przypadku osób, które nie są w stanie uzyskać odpowiedniej ilości witaminy D z diety lub ze światła słonecznego, można rozważyć suplementację. Witamina D dla dziecka może być podawana w wygodnych w użyciu kropelkach. Warto jednak pamiętać, że przed zastosowaniem suplementów należy skonsultować się z lekarzem, który dobierze odpowiednią dawkę w zależności od indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia.
Zalecana dzienna dawka - normy witaminy D dla osób dorosłych wynosi od 600 do 800 IU, ale w niektórych przypadkach (np. u osób starszych lub z chorobami układu kostnego) może być zwiększona do nawet 4000 IU.
Suplementując witaminę D nie warto przesadzać. Nadmiar także jest szkodliwy – w przypadku przedawkowania witaminy D dochodzi do wzrostu poziomu wapnia we krwi, a to z kolei powoduje zaburzenia pracy układu sercowo-naczyniowego.
Czytaj więcej:
- Co to jest witamina E? - źródło, skutki niedoboru i nadmiaru
- Witamina K1 - Co to jest, źródło, skutki niedoboru i nadmiaru
- Co to jest witamina K2? - źródło, skutki niedoboru i nadmiaru
- Ksylitol - naturalny słodzik o niskim indeksie glikemicznym
- Erytrytol - słodzik bez kalorii. Czy jest bezpieczny dla twojego zdrowia?
- Sacharoza - słodki składnik twojej diety. Czy powinieneś ją ograniczyć?
- Fruktoza - słodsza alternatywa dla cukru. Czy jest zdrowa?
- Co to jest glukoza - Dlaczego jest niezbędna dla organizmu?
- Kofeina - wszystko co powinieneś o niej wiedzieć!
- Tłuszcze trans - Co to są i dlaczego należy ich unikać