Passata pomidorowa w diecie pudełkowej FitApetit - skąd jej popularność i jakie ma zalety?

W naszej kuchni FitApetit stawiamy na produkty, które pozwalają łączyć intensywny smak z wartościami zdrowotnymi. Passata pomidorowa to przykład składnika, który zyskuje coraz większe uznanie za sprawą bogactwa likopenu i wszechstronnego zastosowania. W artykule omówimy, czym jest passata, co odróżnia ją od innych przetworów pomidorowych, a także dlaczego warto włączyć ją do diety pudełkowej.

Skąd pochodzi passata pomidorowa i na czym polega jej wyjątkowość?

Passata pomidorowa wywodzi się z kuchni włoskiej, gdzie używana jest jako baza do sosów (np. do makaronu) oraz dodatek do dań warzywnych. Powstaje przez przetarcie pomidorów po krótkiej obróbce termicznej, dzięki czemu zyskuje gładką konsystencję i wyrazisty smak. Kluczową cechą passaty jest wysoka zawartość likopenu, organicznego związku chemicznego o właściwościach przeciwutleniających.

W FitApetit passata bywa bazą do potrawek z mięsem drobiowym czy warzywami w planach Standard i Sport, a także alternatywą dla sosów śmietanowych w Dietach Slimfit, Veggie czy Low Carb. W porównaniu z koncentratem pomidorowym passata ma rzadszą konsystencję i bardziej "świeży" aromat. Z kolei w odniesieniu do klasycznych pomidorów jest intensywniejsza w smaku i ma wyższy poziom przyswajalnego likopenu (1).

Czy wiesz, że do produkcji 1 litra passaty potrzeba nawet do 2 kg świeżych pomidorów, co tłumaczy jej skoncentrowany charakter?

Wartości odżywcze passaty - dlaczego jest tak cenna?

Głównym składnikiem passaty są pomidory, co oznacza, że zawiera ona sporą dawkę witaminy C i beta-karotenu. Podczas obróbki termicznej część witaminy C ulega co prawda rozkładowi, ale w zamian wzrasta przyswajalność likopenu - związku odpowiedzialnego za czerwony kolor pomidorów. W 100 g passaty zwykle znajdziemy ok. 20 kcal, 3-4 g węglowodanów, niewiele białka i tłuszczu. Jej niewątpliwym atutem jest to, że pomimo procesu przetwarzania nadal zachowuje ważne składniki mineralne, w tym potas (2).

Co sprawia, że passata nieraz bywa korzystniejsza od świeżych pomidorów?

• Lepsza przyswajalność likopenu: Obróbka cieplna przekształca strukturę chemiczną likopenu, czyniąc go łatwiej dostępnym dla organizmu.
• Dłuższy czas przechowywania: Dzięki procesowi pasteryzacji passata może być przechowywana w opakowaniach bez utraty jakości.
• Wygoda użycia: Gładka konsystencja i intensywny smak oznaczają, że szybko można przygotować sos czy zupę. W FitApetit często sięgamy po nią do lekkich kremów pomidorowych.

W kontekście diety pudełkowej passata staje się zdrowszą alternatywą dla gotowych sosów pomidorowych z dodatkiem cukru czy konserwantów. Wystarczy sięgać po produkty, które nie zawierają zbędnych polepszaczy. W FitApetit każdorazowo weryfikujemy skład, by passata opierała się tylko na pomidorach oraz ewentualnie niewielkiej ilości soli i ziół.

Jak passata pomidorowa wspiera zdrowie i sylwetkę?

Likopen, główny przeciwutleniacz w passacie, jest badany pod kątem wpływu na układ sercowo-naczyniowy, odporność czy hamowanie niektórych procesów zapalnych (3). Regularne spożycie przetworów pomidorowych może:

1. Obniżać ryzyko chorób serca: Przeciwutleniacze w pomidorach wspomagają ochronę naczyń krwionośnych przed utlenianiem cholesterolu LDL.
2. Wspomagać profil lipidowy: Dieta bogata w likopen i błonnik z warzyw może wpływać na obniżenie poziomu cholesterolu.
3. Chronić skórę: Pomidory i ich przetwory mogą działać ochronnie przeciw promieniowaniu UV, choć nie zastępują filtrów słonecznych.
4. Pomagać w utrzymaniu sylwetki: Niska kaloryczność i wysoki smak passaty zachęcają do używania jej zamiast bardziej tłustych sosów.

W FitApetit passata często jest bazą do dań w planach Slimfit, Standard i Low Carb. Przykładowo, w diecie redukcyjnej zastępuje śmietanowe czy maślane sosy, dzięki czemu posiłki zachowują intensywny smak przy niewielkiej zawartości kalorii. W planie Low Carb może być używana do sosów z dodatkiem mięsa i warzyw, ograniczając węglowodany do tych pochodzących z pomidorów.

Czy wiesz, że długotrwałe gotowanie passaty pomidorowej (powyżej 10 minut) może jeszcze bardziej zwiększyć uwalnianie likopenu, ale kosztem witaminy C?

Kiedy passata pomidorowa staje się niezbędnym składnikiem diety pudełkowej?

W FitApetit doceniamy passatę pomidorową przede wszystkim za jej uniwersalność - można ją dodać do warzywnego gulaszu, zupy krem, sosu do makaronu czy nawet do dań roślinnych typu curry. Kilka przykładów, gdzie passata może się pojawić:

• Dieta Standard: Sosy do warzyw duszonych, kremowa zupa pomidorowa, dodatek do mięs duszonych w sosie.
• Dieta Slimfit: Krem pomidorowy z bazylią i nasionami dyni lub lekka zapiekanka z warzywami i chudym mięsem.
• Dieta Sport: Potrawy na bazie ryżu pełnoziarnistego z sosem pomidorowym, papryką i drobiem. W ten sposób zapewniamy porcję węglowodanów złożonych i źródło przeciwutleniaczy.
• Dieta Veggie / Vegan: Warzywne leczo z cukinią, bakłażanem, papryką i soczewicą, gdzie passata stanowi podstawę aromatycznego sosu.

Ważne, by wybierać passaty z krótkim składem, bez dodatku cukru, konserwantów czy wzmacniaczy smaku. W FitApetit stawiamy na naturalne produkty, gdzie pomidory stanowią 99-100% zawartości. Oczywiście niewielka ilość ziół (bazylia, oregano) jest mile widziana.

Potencjalne przeciwwskazania - kto powinien uważać na passaty pomidorowe?

Choć passata pomidorowa jest bezpieczna i bogata w składniki odżywcze, niektóre osoby mogą wymagać ostrożności:

• Refluks żołądkowo-przełykowy: Pomidory i ich przetwory mogą nasilać objawy zgagi i refluksu, więc w takich przypadkach warto zmniejszyć ilość.
• Alergie lub nietolerancje: Wprawdzie rzadkie, ale zdarzają się reakcje na pomidory. W FitApetit możemy zminimalizować lub wykluczyć pomidory w diecie Perfect Match.
• Schorzenia nerek: Jeśli występuje potrzeba kontroli potasu, należy monitorować spożycie przetworów pomidorowych, ponieważ mogą zawierać spore ilości tego minerału (4).

W większości przypadków passata jest produktem bezpiecznym i wskazanym w codziennym jadłospisie, dzięki wysokiej zawartości likopenu i niskiej kaloryczności. Nasi dietetycy w FitApetit umiejętnie dobierają jej porcję, aby czerpać korzyści zdrowotne bez negatywnych skutków.

Czy wiesz, że dawniej passata była produktem wytwarzanym głównie domowym sposobem we Włoszech, a każda rodzina miała swój przepis na "przecier pomidorowy"?

Bibliografia:

• Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych i potraw - IŻŻ, 2017.
• Gajewska M., Dietetyka w praktyce, PZWL, 2019.
• Missouri Botanical Garden, Lycopersicon esculentum (Tomato), missouribotanicalgarden.org, dostęp: 2021.
• Jarosz M., Normy żywienia dla populacji Polski, IŻŻ, 2020.

Proponowany przepis z passatą pomidorową:

Lekki sos z passaty do makaronu w stylu FitApetit

• 200 ml passaty pomidorowej (bez cukru i konserwantów)
• 1 cebula, drobno posiekana
• 1 ząbek czosnku
• Sól, pieprz, bazylia, oregano do smaku
• 1 łyżeczka oliwy z oliwek

Sposób przygotowania:

Na oliwie podsmaż cebulę i czosnek, a kiedy się zeszklą, dodaj passatę. Dopraw ziołami i gotuj na małym ogniu przez ok. 10 minut. Tak przygotowany sos podawaj z ulubionym makaronem (np. pełnoziarnistym) oraz warzywami czy chudym mięsem, wedle założeń wybranej diety pudełkowej.