Czym cechują się nasiona chia?

Wiele osób jeszcze tego nie wie, ale nasiona chia są zaliczane do "superfoods". To żywność charakteryzująca się zatem wieloma pozytywnymi właściwościami - m.in. pod kątem optymalnego funkcjonowania organizmu. Czym cechują się nasiona chia? Czy dietetycy i kucharze FitApetit pamiętają o nich w czasie układania oraz przygotowywania cateringów dietetycznych?

Co to są nasiona chia?

Dostęp do takich produktów jest obecnie bardzo ułatwiony. A fakt, że nasiona chia są sprzedawane w rozmaitych miejscach (stacjonarnych i online) powoduje, że można liczyć naprawdę na atrakcyjne ceny.

Nasiona chia są zaś nasionami rośliny chia (jej łacińska nazwa to Salvia hispanica). Pochodzi ona z Meksyku i Gwatemali. Przygotowując ten artykuł opieraliśmy się na wielu źródłach. Wynika z nich, że kilka tysięcy lat temu te ziarenka stanowiły elementarne pożywienie zarówno dla starożytnych Azteków, jak i Majów.

Czym wyróżniają się nasiona chia? Ich kolor jest przede wszystkim czarny lub brązowy. Są one płaskie i dość małe. Cechują się też owalnym kształtem i gładką fakturą.

Jaki jest ich skład? Można w nim znaleźć m.in. bardzo wysokiej jakości białko, błonnik pokarmowy, cenne kwasy tłuszczowe omega-3, witaminy, składniki mineralne, czy przeciwutleniacze.

Tak liczna grupa przyczynia się do tego, że można liczyć na wiele pożądanych właściwości pod kątem zdrowia!

Kiedy pomagają nasiona chia?

Wspomnieliśmy powyżej o tym, że kilka tysięcy lat temu ziarenka stanowiły elementarne pożywienie m.in. dla starożytnych Majów. Warto dodać, że sam wyraz "chia" (w ich języku) to "siła". Nie ma w tym przypadku. W końcu opisywane dzisiaj nasiona istotnie mają "moc" i pomagają na wielu płaszczyznach!

W składzie nasion znajduje się sporo bardzo zdrowych kwasów omega-3. Dobrze wpływają one na funkcjonowanie mózgu, który "wchodzi na wyższe obroty". Zainteresowani mogą liczyć m.in. na poprawę koncentracji, która przydaje się w czasie pracy i nauki. Dzięki kwasom omega-3 lepiej zaczyna też działać układ nerwowy. Pojawiają się nawet opinie, że te składniki przyczyniają się do łagodzenia depresji i spowolnienia demencji.

Jeżeli chcesz zatroszczyć się o wzrok, to nie bagatelizuj nasion chia. W końcu wzmacniają one ten narząd i ponadto zapobiegają zwyrodnieniu plamki żółtej.

Specjaliści wspominają, że nasiona chia dobrze wpływają na funkcjonowanie serca. Możesz też liczyć na działanie profilaktyczne (jest mniejsze ryzyko pojawienia się chorób związanych z tym narządem). Istotne jest również zredukowanie poziomu tak zwanego "złego cholesterolu" i zapobieganie miażdżycy.

Nie chcesz jeść mięsa? Nie masz zamiaru przyczyniać się do cierpienia zwierząt? A może chodzi Ci głównie o kwestie religijne? Faktem jest to, że coraz więcej osób przechodzi np. na wegetarianizm. Stosując taki model żywieniowy warto pomyśleć o nasionach chia, które zawierają bardzo dużo niezbędnego białka (i to świetnej jakości).

O czym jeszcze warto wiedzieć? Kwas chlorogenowy przyczynia się do odpowiedniego ciśnienia krwi. Kwercetyna redukuje ryzyko występowania osteoporozy, a kwas kawowy pomaga w efektywniejszym zwalczaniu stanów zapalnych, które toczą się w organizmie.

Istotne są też przeciwutleniacze, które zwalczają produkcję wolnych rodników. Mogą one zaś przyczyniać się do rozwoju nowotworów i szybciej postępującego starzenia się.

W składzie nasion chia nie brakuje m.in. rozmaitych minerałów. Dzięki nim organizm działa w prawidłowy sposób. Na jakie składniki mineralne można liczyć? Są to np.: fosfor, żelazo, mangan, miedź, magnez, selen i wapń.

Jak działa żelazo? M.in. to "broń" przed anemią, która skutkuje np. dużym zmęczeniem, szybkim biciem serca i podkrążonymi oczami. Dodatkowo żelazo znajduje się w szpiku kostnym i jest wykorzystywane do generowania krwinek czerwonych.

Ważne jest też oddziaływanie na metabolizm cholesterolu i pomoc w detoksykacji szkodliwych substancji, które znajdują się w wątrobie.

Co warto wiedzieć o fosforze? Jeżeli zależy Ci na odpowiednim zdrowiu kości i tkanek, to nie możesz marginalizować tego składnika mineralnego. Z kolei mangan ma m.in. właściwości antyoksydacyjne.

Jak działa miedź? Np. pomaga ona w procesie przyswajania żelaza, chroni błony komórkowe przed uszkodzeniami, czy właściwie oddziałuje na mielinizację nerwów.

Magnez jest istotny w kontekście prawidłowego funkcjonowania i przekazywania sygnałów (w ramach układu nerwowego).

Na co jeszcze pomagają nasiona chia? Na stan skóry i układ trawienny. Zmniejszają też ryzyko wystąpienia nowotworu piersi.

Nasiona chia: objawy nadmiaru

Popularność tych produktów oznacza, że coraz więcej osób dowiaduje się o ich cennych właściwościach zdrowotnych. Niestety, niektórzy przesadzają z nasionami chia. Np. stosują za duże dawki, co przekłada się potem na niepożądane skutki uboczne. Nie wolno tak robić!

Ile (dziennie) nasion chia można spożywać? Zalecana dawka to mniej więcej 40 g. Wielu ekspertów dodaje, że najlepiej będzie, jak to rozłożysz na dwie porcje. W związku z tym możesz spożyć np. 20 g nasion chia rano i tyle samo po południu itd.

Podkreślamy jednak, że każdy przypadek jest nieco inny. Może być zatem tak, że ktoś spożyje 30 g i nie będzie czuł się do końca komfortowo. Dlatego należy obserwować siebie i własny organizm.

Warto wiedzieć, że nasiona chia zawierają dużo błonnika. Jeżeli zaś ten składnik będzie dostarczany w zbyt dużych dawkach, to może to doprowadzić m.in. do upośledzenia wchłaniania innych, cennych składników odżywczych (a wszystko jest przecież potrzebne - w stosownych dawkach - do prawidłowego funkcjonowania).

Eksperci zaznaczają, że trzeba się także liczyć z zamknięciem światła jelita.

Nadmiar nasion chia w organizmie prowadzi też do kłopotów żołądkowo-jelitowych.

W czasie stosowania tych produktów nie można zapominać o piciu dużej ilości wody (najlepiej mineralnej, niegazowanej). Pozwoli Ci to uniknąć kłopotów ze strony układu trawiennego (szczególnie, jeśli wcześniej nasiona chia nie zostały odpowiednio namoczone).

Nasiona chia: przeciwwskazania do stosowania muszą być sprawdzone!

Nigdy nie decyduj się na coś, jeżeli nie będziesz mieć pewności, że takie produkty na bank Ci nie zaszkodzą. Ze swojej strony polecamy zatem konsultację z lekarzem lub dietetykiem (w FitApetit nie brakuje ekspertów z tej drugiej kategorii).

Konsultacja lekarska jest szczególnie wymagana w czasie ciąży i karmienia piersią. Ogólnie nie ma tutaj przeciwwskazań, natomiast każdy przypadek należy przeanalizować osobno.

Niektórzy nawet polecają nasiona chia kobietom "w błogosławionym stanie". Dzięki nim można lepiej radzić sobie z ewentualną anemią, zaparciami i niedoborami wapnia (w końcu te produkty zawierają np. sporo błonnika i żelaza).

Nie brakuje także wysokiej jakości białka. To świetny składnik odżywczy, który przyczynia się do rozwoju narządów i komórek płodu.

Na pewno na nasiona chia powinny uważać wszystkie osoby zmagające się na co dzień z chorobami układu pokarmowego. Jeżeli masz problemy m.in. z jelitami, to minimum skontaktuj się w tej sprawie ze swoim gastrologiem.

A może Twoim problemem jest to, że chorujesz na coś innego? Z tego względu nie za bardzo wiesz, czy możesz swobodnie stosować nasiona chia? Nie zastanawiaj się nad tym, tylko spytaj o to zagadnienie eksperta. Dobry lekarz powinien wziąć na tapet nie tylko charakterystykę Twojego schorzenia, aktualny stan, ale również przyjmowane leki. W efekcie będzie mógł odpowiedzieć Ci na pytanie, czy możesz zdecydować się na te nasiona czy po prostu nie!

Nasiona chia a diety pudełkowe

Zastanawiasz się nad tym, czy stosujemy te produkty w trakcie układania, a potem przygotowywania zestaw pudełkowych dla naszych klientów? Na co dzień firma cateringowa FitApetit korzysta jedynie z najlepszej żywności. Nie powinno zatem zaskakiwać, że ochoczo sięgamy również po nasiona chia. W końcu to "superfoods".

Co jest tutaj kluczowe? Ocenienie, czy nie ma żadnych przeciwwskazań. To punkt wyjścia pod kątem dalszych działań. Przypuśćmy, że zgłasza się do nas klient, który otwarcie informuje, że nie może spożywać takich produktów. Jest tego pewny, ponieważ ma kłopoty z jelitami i kontaktował się w tej sprawie ze swoim gastrologiem. Jak na to reagujemy? Oczywiście, proponujemy cateringi dietetyczne, które nie zawierają nasion chia.

Jeśli jednak klient nie zgłasza nic takiego, a dodatkowo my również nie dostrzeżemy żadnych przeszkód (np. w czasie indywidualnej konsultacji dietetycznej), to proponujemy zestawy pudełkowe zawierające m.in. zdrowe nasiona chia.

Na marginesie trzeba dodać, że są one uniwersalne. W końcu można je:

• zjadać w całości
• zmielić
• dodawać m.in. do owsianek, płatków, sałatek, koktajli

Nasiona chia: podsumowanie wiadomości

Kolor nasion chia? Przede wszystkim czarny lub brązowy. Dodatkowo są one płaskie, dość małe i cechują się owalnym kształtem.

Nasiona chia są nasionami rośliny chia pochodzącej z Meksyku i Gwatemali.

Można tutaj liczyć m.in. na: wysokiej jakości białko, błonnik pokarmowy, kwasy tłuszczowe omega-3, witaminy, składniki mineralne (np.: fosfor, żelazo, mangan, miedź, magnez) i przeciwutleniacze (eliminują one nadmiar wolnych rodników).

Kiedy pomagają nasiona chia? Przyczyniają się m.in. do: lepszego działania mózgu i serca, ochrony wzroku, czy odpowiednich poziomów cholesterolu i cukru.

Zalecana dobowa dawka to mniej więcej 40 g. Eksperci doradzają, aby podzielić ją na dwie porcje.

Za duże dawki nasion chia to m.in. zbyt wiele błonnika. A to może doprowadzić chociażby do upośledzenia wchłaniania cennych składników odżywczych.

Nadmiar prowadzi też do kłopotów żołądkowo-jelitowych. Dlatego stosuj nasiona chia tylko wtedy, kiedy możesz (brak przeciwwskazań) i nie przekraczaj rekomendowanych dawek.

W zestawach pudełkowych od FitApetit znajdują się nasiona chia. Dzięki tym produktom jest zdrowiej i zarazem smaczniej.

Bibliografia:

1. Ullah, R., Nadeem, M., Khalique, A., Imran, M., Mehmood, S., Javid, A., & Hussain, J. (2016). Nutritional and therapeutic perspectives of Chia (Salvia hispanica L.): a review. Journal of Food Science and Technology, 53(4), 1750-1758.
2. Muñoz, L. A., Cobos, A., Diaz, O., & Aguilera, J. M. (2013). Chia seed (Salvia hispanica): An ancient grain and a new functional food. Food Reviews International, 29(4), 394-408.

Autor: Dietetyk kliniczny FitApetit

Czytaj więcej:

• Ostropest plamisty - klucz do zdrowia i odporności!
• Kawa na odchudzanie - jaki rodzaj jest najlepszy?
• Kawa na czczo lub pusty żołądek: czy to dobry pomysł?
• Czy kawa wypłukuje magnez? Odkryj naukowe fakty i mity
• Kawa zbożowa: Dlaczego jest zdrowym wyborem na każdy dzień?
• Kawa rozpuszczalna w codziennym życiu: Właściwości i zastosowania
• Kawa bezkofeinowa: Czym różni się od zwykłej kawy i jakie ma zalety?
• Czy picie kawy jest korzystne dla zdrowia? Odkryj tajemnice czarnej kawy
• Indeks sytości - Co to jest i dlaczego jest ważny?
• Uzależnienie od jedzenia: objawy i sposoby walki