Seler w cateringu dietetycznym FitApetit - wartości odżywcze i zastosowanie

Jednym z warzyw, po które chętnie sięgamy w naszej diecie pudełkowej FitApetit, jest seler. Choć często kojarzy się głównie z rosołem lub klasycznymi sałatkami jarzynowymi, jego możliwości w kuchni są znacznie większe. Seler korzeniowy i naciowy stanowią źródło cennych witamin, minerałów i błonnika, a przy tym są niskokaloryczne. W artykule poniżej przyjrzymy się właściwościom odżywczym selera, korzyściom wynikającym z jego spożycia, a także sposobom, w jakie wykorzystujemy go w cateringu FitApetit.

Dlaczego wybieramy seler w diecie pudełkowej?

W FitApetit zależy nam na tym, by nasze potrawy dostarczały pełnego spektrum cennych składników. Seler (zarówno korzeniowy, jak i naciowy) znakomicie pasuje do zdrowej, zróżnicowanej diety z kilku powodów:

• Niskokaloryczność: Około 40-42 kcal w 100 g korzenia i jeszcze mniej (ok. 14 kcal w 100 g) w przypadku łodyg selera naciowego. Świetnie wpisuje się w plany redukcyjne (Dieta Slimfit) i diety dla osób kontrolujących masę ciała.
• Bogactwo witamin i minerałów: Seler dostarcza witaminy K, C, witamin z grupy B, a także potasu i fosforu. Wspiera tym samym układ krążenia i kości.
• Obecność błonnika: Reguluje trawienie, daje uczucie sytości i wspomaga florę jelitową - kluczowe aspekty w większości planów dietetycznych.
• Uniwersalny smak: Seler korzeniowy jest delikatnie słodkawy i aromatyczny, a seler naciowy ma orzeźwiający, chrupiący charakter. Obydwie formy wpisują się doskonale w potrawy roślinne, mięsne, zupy i sałatki.

Dodatkowo: W FitApetit dbamy o to, by seler pochodził ze sprawdzonych upraw. Świeży korzeń ma intensywny aromat, zaś łodygi selera naciowego są sprężyste i chrupkie.

Czy wiesz, że w starożytnej Grecji wierzono, iż seler dodaje energii i witalności, dlatego rozdawano go zwycięzcom zawodów sportowych?

Wartości odżywcze selera

Przyjrzyjmy się zwłaszcza selerowi korzeniowemu, często wykorzystywanemu w kuchni polskiej. W 100 g zawiera ok. 42 kcal. Według Instytutu Żywności i Żywienia (1), seler korzeniowy oferuje:

• Ok. 9,2 g węglowodanów (w tym błonnik 2-3 g) - wspierający prawidłową pracę jelit.
• Około 1,5 g białka - niewielka ilość, ale w połączeniu z nasionami roślin strączkowych daje cenne aminokwasy.
• Minimalną ilość tłuszczu (0,3 g) - czyni go idealnym w dietach niskokalorycznych.

Kluczowe składniki selera to witamina K (ponad 30% dziennego zapotrzebowania w 60 g, czyli jednym plastrze), a także witaminy B6, C oraz minerały: potas, fosfor, wapń i żelazo w umiarkowanych dawkach. Co ważne, seler to także źródło polifenoli i olejków eterycznych, mogących wspierać procesy trawienne i działać przeciwzapalnie.

Seler naciowy natomiast cechuje się jeszcze niższą kalorycznością (ok. 14-16 kcal/100 g) i bogactwem wody (ok. 95%). Stanowi świetny dodatek do surówek w dietach typu Slimfit, Standard czy Veggie.

Czy wiesz, że seler naciowy składa się głównie z wody, co kiedyś prowadziło do przekonania, iż "jego trawienie spala więcej kalorii, niż on sam dostarcza"? Choć to przesada, jest on rzeczywiście bardzo niskokaloryczny.

Najważniejsze właściwości zdrowotne selera

W FitApetit doceniamy seler za liczne korzyści dla organizmu (2):

• Wsparcie układu krążenia: Zawarte w nim flawonoidy i witamina K mogą pomagać w regulacji ciśnienia i wspierać elastyczność naczyń krwionośnych.
• Poprawa trawienia: Błonnik sprzyja pracy jelit, zapobiegając zaparciom i wspierając zdrową mikroflorę jelitową.
• Niskokaloryczność: Korzystna dla osób odchudzających się, seler umożliwia przygotowanie sycących zup czy surówek bez obciążania bilansu energetycznego.
• Działanie moczopędne: Może wspomagać usuwanie nadmiaru wody z organizmu, co bywa pomocne w przypadku obrzęków i nadciśnienia.
• Witaminy i minerały: Wapń i fosfor wspierają kości, a potas jest kluczowy dla pracy mięśni i utrzymania równowagi elektrolitowej.

Seler często bywa elementem diet oczyszczających czy redukcyjnych, ponieważ przyspiesza przemianę materii, choć zawsze należy pamiętać o ogólnym zbilansowaniu jadłospisu. W planach FitApetit seler korzeniowy i naciowy pojawia się w licznych zupach, kremach czy surówkach, dostarczając witamin i minerów przy niewielkiej kaloryczności.

Czy seler jest dla każdego? O przeciwwskazaniach

Choć seler to wartościowe warzywo, istnieją pewne ograniczenia:

• Alergie pokarmowe: Seler jest uznawany za silny alergen (zaliczany do 14 głównych alergenów w UE). Osoby uczulone mogą doświadczać pokrzywki, obrzęku krtani czy wstrząsu anafilaktycznego. W FitApetit jesteśmy ostrożni w planach dla alergików, zawsze analizując historię alergii.
• Dieta łatwostrawna: Seler może być ciężkostrawny, zwłaszcza w postaci surowej, dlatego nie zaleca się go osobom z chorobami przewodu pokarmowego (np. wrzodami) w ostrym stadium.
• Problemy z nerkami: Choć seler bywa moczopędny, w zaawansowanej niewydolności nerek trzeba ograniczać pewne minerały, w tym potas, dlatego warto skonsultować się z lekarzem co do ilości selera (3).

W FitApetit zawsze można zaznaczyć wykluczenie selera w planie Perfect Match, jeśli ktoś ma taką potrzebę zdrowotną. Dzięki temu modyfikujemy jadłospis, aby ominąć to warzywo.

Czy wiesz, że termin "seler" bywa też używany w znaczeniu przyprawy, a suszone liście i korzenie selera wchodzą w skład wielu przypraw do zup i bulionów?

Jak wykorzystujemy seler w daniach FitApetit?

W naszych dietach seler pojawia się w rozmaitych wariantach:

• Zupy krem: Seler korzeniowy łączymy z jabłkiem, cebulą czy pietruszką, tworząc kremy o łagodnie słodkawym posmaku. W diecie Slimfit krem z selera stanowi sycący posiłek o niskiej kaloryczności.
• Surówki i sałatki: Drobno starty seler korzeniowy można połączyć z ananasem, marchewką czy orzechami - to świetna sałatka w Diecie Standard czy Veggie, doprawiana jogurtem lub sosem winegret.
• Frytki z selera: W Diecie Low Carb przygotowujemy je, krojąc seler w słupki, skraplając oliwą i piekąc do miękkości. Taka alternatywa dla ziemniaków sprawdza się też w planach redukcyjnych.
• Sok warzywno-owocowy: W Diecie Sport czy Veggie łączymy seler naciowy, jabłko i imbir, tworząc orzeźwiający napój bogaty w potas, witaminy i antyoksydanty.
• Bazy do sosów: Seler zblendowany z bulionem warzywnym może zagęścić i wzbogacić sosy mięsne czy warzywne bez konieczności dodawania mąki czy śmietany.

Kucharze FitApetit chętnie łączą seler z innymi aromatycznymi składnikami, np. czosnkiem, tymiankiem czy imbirem, by nadać potrawom głębszy smak. W planach wege seler bywa też dodatkiem do roślinnych kotlecików, gdzie jego aromat i błonnik pomagają uzyskać lepszą teksturę.

Bibliografia:

• 1. Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych i potraw - Instytut Żywności i Żywienia, 2017.
• 2. K.L. Khaled, P. Dey, "An Extensive Review on Allium ampeloprasum A Magical Herb", International Journal of Science and Research, nr 4 (7), 2015.
• 3. Kowalska B., Dieta roślinna w praktyce, PZWL, 2020.
• 4. I. Koca i in., "Mineral composition of leek, Acta Horticulturae 2016, DOI:10.17660/ActaHortic.2016.1143.21." (odnośnie selera - powiązane badania warzyw korzeniowych)

Przepis z selerem: kremowa zupa selerowa z jogurtem

Składniki (4 porcje):

• 1 średni seler korzeniowy (ok. 300 g)
• 2 ziemniaki
• 1 cebula
• 1 l bulionu warzywnego
• 100 g jogurtu naturalnego (lub roślinnego w wersji Vegan)
• 1 łyżeczka oleju rzepakowego
• Sól, pieprz, odrobina gałki muszkatołowej do smaku

Sposób przygotowania:

Obierz seler i ziemniaki, pokrój w kostkę. Cebulę drobno posiekaj, zeszklij na oleju w garnku. Dodaj seler i ziemniaki, krótko podsmaż. Zalej bulionem i gotuj około 20 minut, aż warzywa zmiękną. Zmiksuj zupę blenderem, dopraw przyprawami. Wmieszaj jogurt na koniec. Ta zupa znakomicie pasuje do diety Slimfit, ponieważ jest sycąca, a zarazem niskokaloryczna. Dodaje energii i cennych składników.