Jakie właściwości zdrowotne i kulinarne posiada sorgo?

Sorgo to roślina zielna z rodziny wiechlinowatych pochodząca z Afryki. Produkt korzystnie wpływa na skórę, błony śluzowe, przewód pokarmowy i układ nerwowy. Ziarno sorgo służy do przygotowania mąki, zupy, kaszki, sosów. W 100 g sorgo jest 339 kcal. Roślina zawiera dużo węglowodanów - prawie 69 g. Reszta to woda, białka, tłuszcze, błonnik i popiół. Jest bogata w kwasy nienasycone i nasycone, mono- i disacharydy, a także różne witaminy: PP, B1, B5, B2, B6, A, H, cholinę. Skład mineralny to: fosfor, magnez, potas, wapń, sód, żelazo, miedź, krzem, aluminium itp. Warto zaznaczyć, że sorgo nie zawiera ważnego aminokwasu lizyny, dlatego zaleca się łączenie go z innymi źródłami białka. Dzięki swojemu specjalnemu składowi chemicznemu ziarna mają wiele dobroczynnych właściwości.

Czym jest sorgo?

Bezglutenowe ziarno sorgo ma szerokie zastosowanie jako surowiec do produkcji żywności: zbóż, skrobi i mąki, z których przygotowuje się kaszki, placki i pieczywo, po zmieszaniu z mąką pszenną dla uzyskania lepszej lepkości. Skrobia pozyskiwana z tych roślin znajduje szerokie zastosowanie w produkcji celulozy i papieru, przemyśle tekstylnym oraz w medycynie. Nasiona sorgo mają inny wygląd niż zboża uprawiane w Polsce, ich kształt jest kulisty, występują w wielu kolorach a jest to zależne od odmiany sorgo. Nasiona to: sorgo białe, sorgo czerwone, sorgo brązowe. Łupina jest twarda, nieprzezroczysta, gładka co razem zabezpiecza zawarte w ziarnach składniki odżywcze.

Kasza sorgo powstaje z nasion, jej smak jest neutralny i łatwo przesiąka innymi zapachami. W 2024 roku jest chętnie wykorzystywana do przyrządzania sałatek oraz potraw z mięsa i ryb a nawet słodkich deserów. Mąka z sorgo znajduje zastosowanie do robienia chleba, naleśników, ciast. Czy sorgo jest zdrowsze od pszenicy? Kasza sorgo jest doskonałym wyborem dla osób cierpiących na celiakię lub nadwrażliwość na gluten. Jest bezglutenowa i zawiera więcej witaminy B12 i żelaza niż zwykła mąka pszenna. Sorgo jest szczególnie bogate w związki fenolowe w porównaniu do innych zbóż. Wielu dietetyków uważa sorgo za bardzo zdrową żywność, ponieważ jeśli porównać sorgo kaszę z pszenicą czy ryżem, okazuje się, że roślina ta charakteryzuje się wyższą zawartością wapnia, żelaza, białka i błonnika.

Jakie są odmiany sorgo?

Najbardziej znane w 2024 roku odmiany sorgo to: sorgo białe i sorgo czerwone. W tym ostatnie mają cenne właściwości antyoksydacyjne. Do produkcji żywności większe zastosowanie znalazło sorgo białe, powstaje z niego na przykład mąka i płatki śniadaniowe. Posiada lekki orzechowy smak, po ugotowaniu jest sypkie, dlatego jest doskonałym dodatkiem do warzyw oraz potraw z białym mięsem. Biała kasza sorgo to produkt bezglutenowy, który znalazł szerokie zastosowanie w różnych kuchniach świata. Zawiera więcej białka i mniej skrobi niż inne rodzaje sorgo. Sorgo czerwone można wykorzystywać jako zamiennik kasz i ryżu, sprawdzi się do sosów, zup, gulaszu. Po zmieleniu nadaje się na mąkę do wypieków chleba, placków, gofrów itp. Sorgo brązowe jest wykorzystywane w kuchni oraz do mieszanek zanętowych.

Gdzie wykorzystywana jest kasza sorgo?

Kasza sorgo jako produkt uniwersalny może być wykorzystywana do różnorodnych wariacji kulinarnych. Ze względu na świeży cytrusowy aromat stosowana jest w kuchni azjatyckiej do przyrządzania przypraw do owoców morza, mięsa, ryb i warzyw, sosów, zup i napojów. Z sorgo powstają pyszne i słodkie syropy, melasy, dżemy, a także napoje takie jak piwo, miód pitny, kwas chlebowy i wódka. Co ciekawe, jest to jedyna roślina, której sok zawiera około 20% cukru. Z tej uprawy zbożowej powstają pożywne i smaczne kaszki, podpłomyki, wszelkiego rodzaju wyroby cukiernicze, różnorodne zupy i dania główne.

Sorgo kasza nie zawiera glutenu, dlatego w celu uzyskania wysokiej jakości wypieków łączy się je z klasyczną mąką pszenną, doskonale komponuje się ze świeżymi warzywami, sokiem z limonki, grzybami i cytryną. W potrawach wykorzystywana jest do przygotowywania zdrowych i sycących dodatków, płatków śniadaniowych oraz dodawana do sałatek warzywnych. Produkt ten potrafi na długo zaspokoić głód oraz wzbogacić organizm w minerały i witaminy. Inspirując się doświadczeniami dietetyków z całego świata, wprowadzamy ziarna sorgo do jadłospisów, dlatego nasze diety pudełkowe są tak zdrowe dla organizmu człowieka w każdym wieku.

Jakie korzyści dla zdrowia zapewnia sorgo?

Bez glutenu i GMO

Czy sorgo jest zdrowsze od pszenicy? Jest to doskonały zamiennik mąki pszennej. Jest idealne dla osób nietolerujących glutenu, na przykład chorych na celiakię. Podczas gdy gluten może powodować problemy trawienne, wzdęcia, biegunkę, zaparcia, zmęczenie, bóle głowy i inne dolegliwości, bezglutenowa mąka z sorgo jest łatwiejsza do strawienia i wchłaniania.

Bogate w błonnik

Jedną z głównych zalet pełnych ziaren sorgo jest obecność dużej ilości błonnika pokarmowego, w przeciwieństwie do ziaren rafinowanych, z których usuwa się otręby i kiełki. Ziarno nie ma części niejadalnych jak inne ziarna, jadalna jest nawet zewnętrzna łuska. Oznacza to jeszcze więcej błonnika, oprócz ważnych składników odżywczych, takich jak żelazo i niski indeks glikemiczny. Kasza sorgo korzystnie wpływa na układ trawienny, hormonalny i sercowo-naczyniowy. Sorgo jest wskazane przy odchudzaniu.

Bogate źródło przeciwutleniaczy

Niektóre części rośliny sorgo zawierają wysokie stężenie przeciwutleniaczy, które powiązano ze zmniejszonym ryzykiem raka, cukrzycy, chorób serca i niektórych chorób neurologicznych. Przeciwutleniacze są obecne w żywności przeciwzapalnej. Zwalczają wolne rodniki, które mogą powodować stany zapalne, przyspieszać proces starzenia i przyczyniać się do rozwoju różnych chorób. Ziarna sorgo jest bogate w szereg fitochemikaliów, w tym garbniki, kwasy fenolowe, antocyjany, fitosterole i polikozanole.

Opierając się na najnowszych badaniach naukowych w dziedzinie dietetyki, potwierdzamy, że antocyjany o działaniu przeciwutleniającym są obecne w sorgo brązowym oraz w sorgo czerwonym. Aktywność przeciwutleniająca i stabilność pH w sorgo są 3-4 razy wyższe niż w niektórych innych zbożach. Najwięcej polifenoli zawierają natomiast ziarna sorgo białego. Ziarna sorgo mają naturalną warstwę woskową, która otacza ziarno i zawiera związki chroniące roślinę. Związek ten nazywany jest polikosanolem. Naukowcy uważają, że substancja może pozytywnie wpływać na zdrowie serca, m.in. poprzez obniżenie poziomu cholesterolu. Inne badanie sugeruje, że związki fenolowe obecne w sorgo skutecznie wpływają na naczynia krwionośne. Fenole, mają działanie przeciwutleniające i nieenzymatyczne, pomagając zwalczać patogenezę leżącą u podstaw wielu powikłań cukrzycy i mutacji komórkowych, które mogą powodować raka.

Sorgo trawi się długo, normalizując poziom cukru

Mąka z sorgo ma niski indeks glikemiczny, co oznacza, że trawi się wolniej niż inne rodzaje mąki. Powolne wchłanianie prowadzi również do wolniejszego uwalniania glukozy (cukru) do krwi, co jest przydatne w przypadku wielu problemów, w tym cukrzycy. Co zaskakujące, niektóre rodzaje sorgo, które zawierają wysoki poziom fenoli i przeciwutleniaczy, wykazują zmniejszoną glikację białek. Oznacza to, że są w stanie wpływać na procesy biologiczne, które odgrywają ważną rolę w cukrzycy i insulinooporności. Nasze strategie żywieniowe oparte są na zrozumieniu potrzeb organizmu i są widoczne w oferowanych dietach, które przyczyniają się do poprawy zdrowia, utraty nadmiernych kilogramów, poprawy metabolizmu.

Pomaga zwalczać stany zapalne, raka i choroby serca

Dieta bogata w pożywne produkty pełnoziarniste wiąże się z ochroną przed chorobami wywołanymi niedoborami żywieniowymi i stanami zapalnymi. Wykazano, że w porównaniu z innymi zbożami spożycie kaszy sorgo zmniejsza ryzyko wystąpienia niektórych rodzajów nowotworów, w szczególności raka jelita grubego. Wysokie stężenie przeciwzapalnych przeciwutleniaczy fitochemicznych, w tym kwasów fenolowych i flawonoidów, obecnych w sorgo, prawdopodobnie ma działanie przeciwnowotworowe.

Jakie składniki są obecne w sorgo i jak wpływają na organizm?

Sorgo jest bogate w węglowodany i białka, co decyduje o jego wartości odżywczej. Tiamina korzystnie wpływa na pracę mózgu i aktywność nerwową, a także pobudza apetyt, wydzielanie żołądkowe i poprawia pracę mięśnia sercowego. Ma pozytywny wpływ na wzrost, poziom energii, zdolność uczenia się i jest niezbędny do utrzymania napięcia mięśniowego. Dzięki zawartości witaminy PP i biotyny, zboże to usprawnia procesy metaboliczne rozkładające tłuszcze oraz stymuluje produkcję kwasów tłuszczowych, aminokwasów, hormonów steroidowych oraz witamin A i D. Sorgo sprzyja także tworzeniu się niacyny z tryptofanu i syntezę białek.

Fosfor zawarty w sorgo bardzo aktywnie pomaga w tworzeniu szkieletu i dostarcza komórkom niezbędnego kwasu fosforowego, który bierze udział w budowie licznych enzymów - głównych silników reakcji komórkowych. Sorgo polecane jest diabetykom, gdyż pomaga regulować poziom cukru i bierze udział w syntezie glukozy. Produkt stymuluje także produkcję hemoglobiny oraz pomaga w transporcie tlenu z czerwonych krwinek do tkanek organizmu. Stosowanie kaszy sorgo jest zalecane przy chorobach przewodu pokarmowego, różnych zaburzeniach nerwowych, skórze i błonach śluzowych, bardzo przydatne jest wprowadzenie go do diety osób starszych, dzieci, kobiet w ciąży i matek karmiących. Produkt ten służy również jako środek zapobiegający zawałowi serca, udarowi i często jest przepisywany w celu odmłodzenia. Stosowany jest przy problemach jelitowych i zaburzeniach nerwowych. Nasze rekomendacje w 2024 roku opieramy na skuteczności potwierdzonej w licznych badaniach, które wykazują prozdrowotne właściwości sorgo.

Czy można stosować sorgo podczas odchudzania?

Tak. Wprowadzając kaszę sorgo do potraw, otrzymuje się większą ilość błonnika, który powoduje uczucie sytości na długi czas, dlatego jest często wykorzystywana w dietach na odchudzanie. Ponadto sorgo to garbniki, które zmniejszają kalorie i wspierają walkę z otyłością i powikłaniami metabolicznymi. Jedno z badań wykazało, że spożywanie sorgo zmniejsza tkankę tłuszczową i zwiększa spożycie błonnika, co nie miało miejsca w przypadku pszenicy.

Badania naukowe potwierdzają, że wprowadzenie do diety sorgo kaszy czy mąki z sorgo zmniejszyło procent tkanki tłuszczowej. Istnieją dowody na to, że sorgo brązowe niweluje stłuszczenie i uszkodzenie wątroby co jest częste przy otyłości. Kierując się zasadami medycyny opartej na dowodach naukowych nasz catering dietetyczny wprowadza do dań ziarna sorgo, ponieważ przyczynia się to do sprawnego uzyskania efektu utraty wagi. Opracowane przez dietetyka zbilansowane diety pudełkowe zawierają ten produkt, ponieważ wspiera on metabolizm, reguluje wypróżnianie i przyczynia się do redukcji wagi.

Jakie są niebezpieczne właściwości sorgo?

Sorgo, podobnie jak przeważająca większość innych pokarmów pochodzenia roślinnego, również ma pewne negatywne skutki. Jednak w rzeczywistości tych wad nie jest tak wiele w porównaniu z obiektywnymi zaletami. Pierwszym istotnym ograniczeniem jest indywidualna nietolerancja zbóż. Jeśli stosowanie tego produktu powoduje dyskomfort lub problemy zdrowotne, lepiej całkowicie z niego zrezygnować. Drugą kwestią jest obecność pewnego zestawu anty-składników odżywczych. Te ostatnie znacznie blokują proces wchłaniania niektórych witamin i minerałów, które również są zawarte.

Autor: Dietetyk kliniczny FitApetit

Czytaj więcej:

• Okno żywieniowe: co to jest i jak działa?
• Mięta: właściwości zdrowotne i kulinarne
• Kapary: właściwości i kulinarne zastosowanie
• Odmiany mięty: zastosowanie w kuchni i medycynie
• Sezam: właściwości i zastosowanie w kuchni
• Cukry poliole: co to są i dlaczego warto je znać?
• Jajka przepiórcze: korzyści zdrowotne i wartości odżywcze
• Kefir: właściwości zdrowotne i dlaczego warto pić codziennie
• Mleko owsiane: czy jest zdrowe i jakie ma właściwości?
• Guawa: smak, właściwości zdrowotne i korzyści