Jakie właściwości i przeznaczenie ma sezam?

Afryka jest uważana za miejsce narodzin sezamu. Obecnie sezam uprawia się także w Indiach, Pakistanie, Chinach, Azji Środkowej i krajach śródziemnomorskich. To roślina jednoroczna z rodziny sezamowych. Sezam indyjski jest szeroko rozpowszechniony w uprawie, co można uznać za dosłownie 1 na 10 uprawianych gatunków. Nasiona sezamu mają orzechowy aromat i smak. Podczas smażenia czasem pojawia się aromat gorzkiej czekolady. Jest to znakomity dodatek do dań rybnych, mięsnych, warzywnych i sosów wzbogaca ich smak i dodaje oryginalnej pikanterii. Nasiona są szeroko stosowane do przygotowywania i dekorowania wypieków.

Jak wygląda roślina sezamowa?

Sezam to roślina zielna, która może osiągnąć 2 metry wysokości. Posiada niewielki liście, na których powierzchni obecne są małe włoski gruczołkowate. Dzwonkowate kwiaty osiągają do 3 cm, a zależnie od odmiany przybierają różne barwy: biała, czerwona, ciemnofioletowa. Owoce rośliny sezamowej znajdują się na jej szczycie. Jakie są fakty historyczne na temat sezamu? Wzmianki o sezamie można znaleźć w starożytnych mitach i starożytnych rękopisach. Nawet asyryjska legenda o stworzeniu świata głosi, że podczas spotkania bogowie wypili napój z sezamu. Sami Asyryjczycy używali nasion sezamu w kuchni od III tysiąclecia p.n.e. W Chinach 5 tysięcy lat p.n.e. z nasion wytwarzano olej, który służył do zasilania lamp. Wykorzystywano także sadzę pozostałą po spaleniu, z niej robiono tusz do rzęs. A w Babilonie sezam dodawano do kosmetyków, napojów i żywności. Obecnie istnieje kilka rodzajów sezamu, ale najpopularniejsze są biały i czarny.

Co zawiera sezam?

100 g nasion sezamu zawiera:

• 573 kcal.
• 18 g białka.
• 50 g tłuszczu.
• 23 g węglowodanów.
• 12 g błonnika.

Sezam jest doskonałym źródłem minerałów. 100 g nasion zawiera:

• Miedź 4,08 mg.
• Wapń 975 mg,
• Magnez 351 mg.
• Fosfor 629 mg.
• Cynk 7,75 mg.
• Selen 34,4 mcg.

Błonnik zawarty w nasionach może pomóc w funkcjonowaniu jelit. A także spowolnić tempo wzrostu poziomu cukru we krwi, zapobiegając gwałtownemu skokowi insuliny. Sezam dodaje się do sałatek i dań mięsnych, posypuje wypieki i desery, a także wykorzystuje jako panierkę do smażenia ryb lub warzyw.

Jakie korzyści zapewnia sezam?

Większość nasion sezamu stanowią tłuszcze i białka roślinne. Składniki te są materiałami budulcowymi i energetycznymi organizmu człowieka. Sezam zawiera również sezaminę, naturalny przeciwutleniacz. Pomaga zapobiegać przedwczesnemu starzeniu się skóry. Substancja ta wpływa również na poziom cholesterolu we krwi i pomaga zapobiegać nowotworom. Nasiona są bogate w witaminy A, z grupy B, C, E. Dzięki dużej zawartości wapnia poprawia się stan paznokci, wzmacniają się kości i stawy. Ziarno zawiera lecytynę, która jest ważnym składnikiem dla zdrowia mózgu. Promuje przekazywanie sygnałów nerwowych w mózgu, co z kolei poprawia podstawowe funkcje poznawcze.

Badania z 2024 roku wykazały, że sezam korzystnie wpływa na układ odpornościowy, zawarte w nim substancje przyspieszają przemianę materii oraz korzystnie wpływają na trawienie i procesy metaboliczne w organizmie. Olej sezamowy poprawia kondycję naskórka i może być dobrym środkiem wspomagającym w leczeniu chorób dermatologicznych. Olej sezamowy zawiera przeciwutleniacze i witaminę E, które nawilżają skórę, zapobiegają zmarszczkom i utrzymują zdrowe włosy. Ponadto pomaga leczyć rany i zmniejszać podrażnienia skóry. Przeciwutleniacze i związki przeciwzapalne zawarte w sezamie pomagają zwalczać szkodliwe wirusy i bakterie.

Co mówią dietetycy o korzystnych właściwościach sezamu?

Sezam zawiera żelazo, miedź i mangan, a także zdrowe tłuszcze jednonienasycone i wielonienasycone. Te składniki odżywcze są potrzebne do prawidłowego metabolizmu, prawidłowego funkcjonowania komórek i układu odpornościowego, a także krążenia tlenu w organizmie i innych ważnych funkcji. Na tym jednak nie kończą się korzystne właściwości sezamu. Lignany zawarte w nasionach sezamu mają właściwości przeciwzapalne i mogą pomóc zmniejszyć narażenie na substancje uszkadzające komórki. Dodatkowo fitosterole to związki roślinne występujące w sezamie, które mogą pomóc normalizować poziom cholesterolu we krwi oraz poprawić poziom trójglicerydów. Wszystko to sprawia, że sezam korzystnie wpływa na serce i ogólnie na odporność.

Ponadto regularne spożywanie sezamu pozytywnie wpływa na pracę mózgu, wzmacnia kości i naczynia krwionośne. Sezam to cenny produkt, który chroni i poprawia zdrowie. Spożywanie sezamu to rozsądny sposób na utrzymanie zbilansowanej i zdrowej diety. Nasz catering dietetyczny posiada duże doświadczenie w pracy z osobami chcącymi zdrowo się odżywiać, diety opracowujemy po dokładnej analizie ich stanu zdrowia i potrzeb. W 2024 roku każda wychodząca od nas dieta pudełkowa jest zrównoważona i urozmaicona, potrawy posiadają doskonały smak i są wzbogacone produktami cennymi dla zdrowia takimi jak np. sezam. Staliśmy się autorytetem w dziedzinie prawidłowego odżywiania a nasze kompetencje w dziedzinie dietetyki klinicznej są potwierdzone licznymi certyfikatami.

Jaka jest różnica między sezamem białym i sezamem czarnym?

W rzeczywistości sezam czarny i biały to różne odmiany. Czarnego sezamu zazwyczaj nie obiera się, dzięki czemu jest bardziej chrupiący i lekko gorzki. Smak białego sezamu jest słodszy i bardziej orzechowy. Dlatego też produkt tego typu jest często stosowany w wypiekach i deserach. Według badań opublikowanych w 2024 roku czarny sezam zawiera więcej lignanów i korzystnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, dlatego jego właściwości przeciwutleniające mogą być nieco wyższe.

Sezam biały i czarny różni się właściwościami:

• Sezam biały zawiera duże ilości witamin E i C. Nasiona te zawierają również duże stężenie tłuszczu i białka. Ten rodzaj nadaje się do pieczenia i sałatek, ponieważ ma lekki, przyjemny i dyskretny smak. Z niego robi się także mleko.
• Czarny sezam zawiera witaminy A i B, a także dużą ilość zdrowych, wolnych węglowodanów. Uważa się, że stosowanie takiego sezamu sprzyja odmłodzeniu i zapobiega przedwczesnemu starzeniu się. Nasiona mają wyraźny, przyjemny zapach, dzięki czemu można je stosować do marynat.

Każdy typ ma swoje unikalne właściwości i zawiera dużą liczbę przydatnych substancji i mikroelementów niezbędnych dla ludzkiego organizmu.

Jakie jest zastosowanie sezamu w medycynie?

Na przykład zmielone nasiona sezamu usuwają toksyny i korzystnie wpływają na organizm podczas nerwobólów. Olej sezamowy jest czasami stosowany w leczeniu zapalenia żołądka, zaparć, chorób wątroby i pęcherzyka żółciowego. A także zewnętrznie w przypadku niektórych stanów zapalnych skóry. Sezam nie bez powodu przyciąga uwagę tych, którzy dbają o swoją sylwetkę. Duża ilość kwasów tłuszczowych obniża poziom cholesterolu. Kolejną zaletą tłuszczów zawartych w sezamie jest to, że zmniejsza on poziom hormonów głodu. Dodając nasiona na przykład do sałatki lub innej przekąski, uczucie sytości pozostanie na dłużej.

Składniki aktywne zawarte w nasionach sezamu poprawiają pracę układu trawiennego i przyspieszają przemianę materii. To także dar niebios dla wegetarian. Aminokwasy stanowią 20% nasion, dzięki czemu sezam jest bogatym źródłem białka w diecie. Stosując najnowsze wytyczne żywieniowe renomowanych organizacji zdrowotnych, wprowadzamy do planów żywieniowych tak cenne produkty jak sezam, zapewniając klientom poprawę stanu zdrowia i utrzymanie szczupłej i wysportowanej sylwetki. Kierując się zasadami medycyny opartej na dowodach naukowych, wprowadzamy sezam do diety sportowców, ponieważ badania naukowe udowodniły, że regularne spożywanie sezamu przez osoby aktywne fizycznie wpływa na szybszą regenerację mięśni, ustąpienie stanu zapalnego i zwiększenie wydolności tlenowej.

Jakie jest zastosowanie sezamu w kosmetyce?

Wiele preparatów kosmetycznych zawiera ekstrakt z nasion sezamu. Maseczka do ciała i twarzy pomoże pozbyć się łuszczenia i nadmiernego wysuszenia skóry. Systematyczne stosowanie w połączeniu z innymi metodami pielęgnacyjnymi zapobiega spadkowi napięcia skóry. Olej sezamowy idealnie chroni skórę przed działaniem promieni ultrafioletowych. Kompozycje kosmetyczne zawierające olej sezamowy stymulują nawilżenie skóry i regenerują jej strukturę. Peeling z dodatkiem oleju sezamowego i ryżu skutecznie oczyszcza skórę z martwych komórek naskórka. Sezam to składnik naturalny, ekologiczny, czysty i bezpieczny.

Jak wykorzystać sezam w kuchni?

Sezam to przyprawa uniwersalna. Dodawany jest do sałatek, płatków śniadaniowych i jogurtów, grillowanych warzyw, stosowany w wypiekach lub jako chrupiąca panierka do mięs i ryb. Wskazówka: Aby zwiększyć dostępność składników odżywczych i poprawić smak nasion, należy smażyć nasiona sezamu na patelni bez oleju, aż nabiorą złotobrązowego koloru. Sezam można spożywać w różnych postaciach. Najłatwiej jest zjeść go na surowo: dodać nasiona do sałatek, pieczywa, jogurtu. Sezam można również zmielić w młynku do kawy lub blenderze i dodać do sosów, zup, kaszek lub zastosować jako przyprawę. Dzięki ciągłemu śledzeniu trendów żywieniowych i ich wpływu na zdrowie, mamy świadomość, że, dieta pudełkowa z potrawami zawierającymi sezam jest jeszcze bardziej wartościowa, smaczna i prozdrowotna.

Tuńczyk w sezamowej panierce z sosem meksykańskim

Proste i smaczne danie, które przygotowuje się bardzo szybko, a jednocześnie efektownie prezentuje się na talerzu. A połączenie tuńczyka i sosu jest dość klasyczne.

Będzie potrzebne:

• 600 g filetu z tuńczyka
• Kilka awokado
• Jeden pomidor
• Półczerwonej cebuli
• Limonka
• Pęczek kolendry
• Łyżka sezamu
• Ostra papryka - do smaku
• Kilka łyżek oliwy z oliwek.

Tuńczyka rozmrozić, opłukać i osuszyć, dodać sól. Obrać awokado i rozgnieć miąższ widelcem. Pomidora i cebulę pokroić w drobną kostkę, posiekać kolendrę. Połączyć wszystko z awokado, wycisnąć sok z limonki, dodać odrobinę oliwy z oliwek. Wszystko wymieszać, dodać sól do smaku. Umieścić nasiona sezamu na płaskim talerzu i obtoczyć w nich steki z tuńczyka z jednej strony. Na dobrze rozgrzanej patelni z oliwą smażyć steki z tuńczyka z obu stron przez 2-3 minuty. Podawaj tuńczyka z sosem.

Przeciwwskazania

Sezam znajduje się na liście alergenów pokarmowych. Produkt jest przeciwwskazany do stosowania przez osoby z żylakami, zakrzepami i problemami naczyniowymi, ponieważ substancje zawarte w sezamie zwiększają krzepliwość krwi. Nie zaleca się stosowania sezamu także w przypadku kamicy moczowej, wrzodów żołądka czy skłonności do alergii. Należy zachować ostrożność stosując ten produkt w czasie ciąży i laktacji, przed dodaniem nasion do swojej diety należy skonsultować się z lekarzem.

Autor: Dietetyk kliniczny FitApetit

Czytaj więcej:

• Cukry poliole: co to są i dlaczego warto je znać?
• Jajka przepiórcze: korzyści zdrowotne i wartości odżywcze
• Kefir: właściwości zdrowotne i dlaczego warto pić codziennie
• Mleko owsiane: czy jest zdrowe i jakie ma właściwości?
• Guawa: smak, właściwości zdrowotne i korzyści
• Okra: właściwości zdrowotne i zastosowanie w kuchni
• Dzienne zalecenia dotyczące spożycia cukru
• Dynia piżmowa: właściwości, uprawa i gotowanie
• Ziarna słonecznika i ich właściwości lecznicze
• Rukola: cenne właściwości i korzyści zdrowotne