Olej kokosowy: tego jeszcze o nim nie wiesz!

Olej kokosowy już od dłuższego czasu wzbudza ambiwalentne odczucia. Nie brakuje zarówno zwolenników, jak i przeciwników tego produktu. Jakie są najmocniejsze strony oleju kokosowego? O których wadach nie można zapominać?

Czym jest olej kokosowy?

To produkt wzbudzający wiele kontrowersji. Zwolennicy zaznaczają, że olej kokosowy (biorąc pod uwagę rozmaite oleje) jest najlepszym (czytaj najzdrowszym) rozwiązaniem dla człowieka.

Eksperci dodają, że te produkty zawierają chociażby cząsteczki tłuszczu (trójglicerydy średniołańcuchowe MCT). To właśnie m.in. one mają przyczyniać się do pożądanych właściwości zdrowotnych.

Na uwagę zasługuje przede wszystkim olej kokosowy nierafinowany, czyli tłoczony na zimno. Zastanawiasz się, na czym polega produkcja? Osoby sprawujące nadzór nad takimi czynnościami stosują sprawdzone metody. W ramach całego procesu można wymienić kilka najważniejszych zadań. Są to m.in.: sedymentacja, tłoczenie, filtracja albo wirowanie.

Co jeszcze jest istotne? Olej kokosowy pozyskuje się z miąższu kokosa. Na początku (co może być pewnym zaskoczeniem) przybiera on postać... białego masła. Aby zaszły kolejne przemiany, musi być m.in. odpowiednia temperatura (mniej więcej 25 °C). Dzięki temu zacznie pojawiać się lekko żółty kolor. Konsystencja będzie zaś płynna.

Eksperci zauważają, że można wyczuć przyjemny i dość delikatny aromat kokosa.

Jeżeli chodzi o skład oleju nierafinowanego, to znajdują się w nim m.in. witaminy (np. witamina E i witamina K) i minerały (np. wapń, cynk i żelazo).

Dlaczego olej rafinowany cieszy się zdecydowanie gorszą sławą? Niestety, właściwości produktów z tej grupy pozostawiają sporo do życzenia. Ponadto charakteryzują się one brakiem zapachu i smaku.

Nie ma tutaj przypadku. Jest to pochodną pozyskiwania przy stosunkowo wysokich temperaturach. Specjacji dodają, że często - w czasie produkcji - stosuje się także sztuczne rozpuszczalniki. A nie trzeba być wielkim znawcą tego tematu, żeby wiedzieć, że te elementy są szkodliwe.

Jak można zastosować olej kokosowy?

Jaka jest jedna z najważniejszych cech tego produktu? Znawcy tematu szybko wskazują na uniwersalność. W końcu olej kokosowy znajduje zastosowanie nie tylko w kuchni. Dobrze sprawdza się np. w sektorze kosmetycznym.

Zacznijmy jednak od działu, który najbardziej się z nim kojarzy, czyli od kulinariów. Okazuje się, że taki olej spala się w stosunkowo wysokich temperaturach. W efekcie to, co masz np. na patelni, nie przywiera do niej. Dzięki temu potrawy są smaczniejsze. A przy okazji potem o wiele łatwiej można umyć patelnię, co także nie powinno być bagatelizowane.

Olej kokosowy jest stosowany na wiele sposobów. M.in. sprawdza się pod kątem pieczenia i jako składnik rozmaitych sałatek. Można go także używać do kanapek (zamiast np. margaryny, która jest niezdrowa).

Cenne właściwości dobrze wyprodukowanego oleju są liczne. Takie rozwiązania wykazują się cechami przeciwbakteryjnymi. Eksperci zwracają uwagę, że to może być ciekawa opcja, jeśli ktoś ma kłopoty z dziąsłami. Niektórzy wykorzystują zaś olej w formie płukanki do jamy ustnej.

Pozostajemy w sektorze dentystycznym. W rozmaitych tekstach pojawiają się informacje, że ten olej jest czasami łączony z sodą oczyszczoną. Taka "mikstura" trafia potem... na zęby. Czy warto zdecydować się na takie rozwiązanie? Uważamy, że dobrze byłoby zapytać się o zdanie swojego stomatologa.

Nie można zapominać o wykorzystaniu w branży kosmetycznej. Olej kokosowy wchodzi w skład produktów do pielęgnacji:

• całego ciała
• włosów
• twarzy

Takie produkty cieszą się coraz większym zainteresowaniem. W końcu preparaty (w których znajduje się analizowany olej) cechują się uniwersalnością. Dodatkowo mają właściwości:

• wygładzające
• odżywcze
• nawilżające
• ochronne
• antybakteryjne

Kiedy pomaga olej kokosowy?

Na czym bazują właściwości zdrowotne oleju kokosowego? Na specyficznym połączeniu rozmaitych kwasów tłuszczowych. Chodzi np. o:

• kwas laurynowy
• kwas linolowy
• kwas palmitynowy
• kwas stearynowy

Na co można liczyć w praktyce? Naukowcy są zdania, że olej kokosowy zmniejsza ryzyko pojawienia się wielu chorób (w tym nawet raka okrężnicy). Od razu trzeba jednak zauważyć, że nie można bazować tylko na tym, czy innych produktach powszechnie uważanych za zdrowe.

Właściwe jedzenie (plus regularne) ma oczywiście spore znaczenie. Warto jednak dbać o swoje zdrowie na rozmaitych płaszczyznach. Czyli nie można zaniedbywać np. aktywności fizycznych (nawet w okresie jesienno-zimowym). Kluczowy jest także zdrowy, długi sen (dorośli powinni spać minimum 8 godzin na dobę).

Jak jeszcze działa olej kokosowy? Pojawia się wiele opinii, że takie produkty pobudzają i dodają energii. Ostatnio praktycznie ciągle czujesz zmęczenie? Sporo pracujesz, ale nawet w trakcie weekendów to uczucie Cię nie opuszcza? W takim razie warto pomyśleć o wprowadzeniu zmian do swojej codziennej rzeczywistości.

Masz w planach zrzucenie kilku kilogramów? Olej kokosowy - dobrej jakości - może być Twoim sprzymierzeńcem. W końcu wielu fachowców jest zdania, że takie produkty przyczyniają się m.in. do mniejszej ilości tkanki tłuszczowej.

Olej kokosowy nie tylko zawiera rozmaite witaminy i minerały. Dodatkowo wspiera w ich lepszym wchłanianiu do organizmu.

Jakie właściwości warto jeszcze przytoczyć?

• mniejsze ryzyko groźnej miażdżycy
• ustabilizowanie poziomu cukru we krwi
• poprawa funkcjonowania układu trawiennego
• działanie ochronne pod kątem wątroby
• trzustka dobrze toleruje takie produkty

Uczciwe podejście do sprawy wymaga od nas również przedstawienia punktu widzenia przeciwników tych produktów. Ich również nie brakuje. Uważają oni olej za kiepskiej jakości tłuszcz i porównują np. do... smalcu.

Jakie są główne argumenty? Niektórzy uważają, że dostarczanie oleju kokosowego do organizmu w nieodpowiednich dawkach może przyczyniać się do zwiększenia poziomu tak zwanego "złego cholesterolu". Według przeciwników to zaś prosta droga do rozmaitych chorób.

"Kością niezgody" są tłuszcze nasycone, a przede wszystkim ich działanie na organizm. Często jest podkreślane, że te produkty opierają się na średniołańcuchowych nasyconych kwasach tłuszczowych. Z kolei niezdrowe mają być takie tłuszcze, które powstają z długołańcuchowych nasyconych kwasów tłuszczowych.

Osoby opowiadające się za olejem kokosowym zaznaczają, że te elementy tutaj nie występują.

Olej kokosowy: skutki nadmiaru są dokuczliwe...

Chcesz jak najbardziej skorzystać z zalet oleju kokosowego? Równocześnie masz zamiar zredukować do zera szanse na ewentualne skutki uboczne? Konieczny jest wybór produktów bardzo dobrej jakości. Później nie możesz zapominać o mądrym, umiarkowanym stosowaniu. Jaka jest odpowiednia, dzienna dawka oleju kokosowego? To mniej więcej 2 łyżki.

Jakie skutki uboczne są zaś wymieniane najczęściej? To m.in.: zwiększenie poziomu cukru, reakcje alergiczne, nudności i wymioty, nasilenie objawów refluksu, biegunki, bóle brzucha i głowy oraz kiepskie samopoczucie.

Olej kokosowy a przeciwwskazania do stosowania

Zazwyczaj przeciwwskazania dotyczą kobiet w ciąży i karmiących matek. Jak to jest w tym przypadku? Teoretycznie nie ma przeszkód, aby stosować dobrej jakości olej kokosowy. Każda sytuacja jest jednak nieco inna. Dlatego weź sobie do serca to, co na ten temat ma do powiedzenia Twój lekarz prowadzący. Jeśli fachowiec nie będzie miał nic przeciwko temu, to od razu zapytaj się go o rekomendowane dzienne dawki.

Konsultacja lekarska jest także wskazana w przypadku osób chorujących na rozmaite schorzenia i przyjmujących różne medykamenty. Podobnie jest w przypadku dzieci.

Szczególnie ostrożne powinny być osoby mające kłopoty z łojotokowym zapaleniem skóry i trądzikiem. Nieodpowiednie stosowanie kosmetyków z tym składnikiem może bowiem spowodować, że wypryski będą jeszcze bardziej zauważalne.

Olej kokosowy w dietach pudełkowych

Czy znamy produkty z tej serii? Tak! Czy je stosujemy? Czasami. Przede wszystkim bierzemy sobie do serca ewentualne przeciwwskazania. Jak istnieją jakieś argumenty "przeciw", to stosujemy po prostu inne rozwiązania. Zawsze dążymy do tego, aby jedzenie było zdrowe i smakowite.

Jeśli wykorzystujemy olej kokosowy, to tylko ten najwyższej klasy. Czyli nierafinowany (tłoczony na zimno). Co ważne, kupujemy takie produkty w sprawdzonych miejscach. Zdajemy sobie sprawę, że najtańsze oleje kokosowe nie mają wielu właściwości, na których nam zależy. W związku z tym omijamy je szerokim łukiem.

Nie zapominamy (w trakcie korzystania z takich produktów), że oleje kokosowe cechują się relatywnie krótkim terminem do spożycia.

Olej kokosowy: podsumowanie wiadomości

Wielu ekspertów uważa, że olej kokosowy jest najzdrowszym z tej kategorii. Nie brakuje też przeciwników tych produktów, które generalnie wzbudzają mieszane odczucia...

Co warto szczególnie mieć na swojej uwadze? Olej kokosowy nierafinowany (tłoczony na zimno). Wysokiej klasy produkty zawierają m.in. witaminy (np. witamina E i witamina K) i minerały (np. wapń i cynk).

Olej kokosowy jest stosowany m.in. w branży kulinarnej i kosmetycznej.

Jakie są właściwości porządnego oleju? Eksperci uważają, że takie produkty m.in. zmniejszają ryzyko pojawienia się wielu chorób (np. raka okrężnicy). Dodatkowo dodają energii, pomagają schudnąć i pozbyć się niechcianej tkanki tłuszczowej.

Zalecana dzienna dawka oleju kokosowego to co najwyżej 2 łyżki. Jakie efekty uboczne trzeba mieć na uwadze? To np. biegunki, zwiększenie poziomu cukru, reakcje alergiczne, nudności, czy nasilenie objawów refluksu.

Jakie są przeciwwskazania? Ostrożne powinny być przede wszystkim osoby mające kłopoty skórne (np. łojotokowe zapalenie skóry). W razie wątpliwości zawsze warto dopytać się o ten temat swojego lekarza.

Bibliografia:

1. Marina, A. M., Che Man, Y. B., & Amin, I. (2009). Virgin coconut oil: emerging functional food oil. Trends in Food Science & Technology, 20(10), 481-487.
2. Eyres, L., Eyres, M. F., Chisholm, A., & Brown, R. C. (2016). Coconut oil consumption and cardiovascular risk factors in humans. Nutrition Reviews, 74(4), 267-280.

Autor: Dietetyk kliniczny FitApetit

Czytaj więcej:

• Kombucha - superfood fermentowane pełne probiotyków!
• Żeń-szeń - korzeń pełen energii i zdrowia jako superfood!
• Imbir - superfood wspierające trawienie i odporność!
• Moringa - cudowne superfood pełne składników odżywczych!
• Kiełki brokuła - superfood pełne mocy przeciwrakowej!
• Kakao - naturalne superfood dla serca i umysłu!
• Matcha - więcej niż herbata, odkryj superfood!
• Jagody acai - odkryj niesamowite właściwości tego superfood!
• Korzeń maca - superfood pełne energii i vitalności!
• Siemię lniane - uniwersalne superfood dla organizmu!