Grupy krwi a dieta - co jeść a czego unikać?

Jedz zgodnie z grupą krwi – czy aby na pewno?

Eksperci z Instytutu Żywności i Żywienia pracowali piramidę zdrowego żywienia i aktywności fizycznej, która popierana jest wśród wszystkich naukowców związanych z dietetyką. Zawiera ona wskazówki dotyczące tego, co powinniśmy jeść i w jakich proporcjach oraz jak dużo ruchu dostarczać swoim ciałom, aby zapobiegać wielu chorobom i zachować dobre zdrowie na lata. Prozdrowotny styl życia promowany przez wspomniany instytut zakłada odpowiednią dietę, regularną aktywność fizyczną, a także rezygnację z używek takich jak narkotyki, papierosy i alkohol. Dowiedziony badaniami potencjał zbudowania dobrze wyglądającej sylwetki polega również na wykluczeniu produktów wysoko przetworzonych, jedzenia typu fast food, tłuszczów trans i nasyconych.

Pomimo jasnych wytycznych, potwierdzonych szeregiem badań naukowych, co jakiś czas pojawiają się nowe, rewelacyjne pomysły na diety, które zapewniają, że w szybkim tempie zrzucić pokaźną liczbę kilogramów bez efektu jo-jo. Najczęściej są to diety wykluczające co najmniej jedną grupę produktów, na przykład mięso, nabiał czy ryby. Warto jednak pamiętać, że jedynym rozsądnym wyborem diety, według uznanych na całym świecie naukowców, jest żywienie zbilansowane, dostarczające produkty z każdej grupy zawierającej białko, zdrowe tłuszcze oraz węglowodany.

Jedzenie zgodne z grupą krwi to kolejny hit, który co jakiś czas wraca do mediów społecznościowych jako świetny sposób na schudnięcie, chętnie promowany przez różnego rodzaju celebrytów. Dieta w zależności od grupy krwi jest jednak dietą eliminacyjną i z naukowego punktu widzenia, może przynieść więcej szkody niż pożytku. Dlatego, jeżeli już decydujemy się na wypróbowanie tego rodzaju diety, chociażby z ciekawości, warto w pierwszej kolejności zapoznać się z najważniejszymi jej założeniami oraz faktami.

Żywienie zgodne z grupą krwi – geneza i założenia

Dieta odpowiednia do grupy krwi wywodzi się z teorii Petera d’Adamo i jego książki pod tytułem „Jedz zgodnie ze swoją grupą krwi”, którą autor napisał w latach dziewięćdziesiątych. Jej założenia nawiązują do ewolucji człowieka i tego w jaki sposób zmieniał się jego sposób odżywiania, a wraz z nim i kolejnymi pokoleniami – zróżnicowanie grup krwi. D’Adamo uważał, że odżywianie zgodne z grupą krwi pomaga nie tylko uzyskać i utrzymać wymarzoną sylwetkę, ale co więcej – jest zwrotem ku naszym genetycznym uwarunkowaniom. To z kolei ma nam zapewnić długie i zdrowe życie oraz odporność na większość chorób cywilizacyjnych. Zdaniem autora schemat jedzenia a grupa krwi związana jest z zawartością substancji antyodżywczych (lektyn) w artykułach spożywczych i tym jak na te substancje reaguje układ odpornościowy. D’Adamo uważał, że dieta wg grupy krwi pozwoli nam na lepsze samopoczucie, utrzymanie prawidłowej wagi, poprawienie kondycji i wydolności, a także ochronę przed chorobami układu krążenia, otyłością i cukrzycą.

Dieta grupy krwi „0”

Osoby posiadające grupę krwi „0” są zdaniem d’Adamo najbardziej podobni do człowieka w sensie pierwotnym. Odnosi się on do czasów, kiedy ludzie polowali na dzikie zwierzęta i żywili się ich mięsem oraz tym, co byli w stanie znaleźć wśród leśnych roślin. To dlatego diety grupy krwi „0” oparte są głownie na czerwonym mięsie (o drobiu nie ma mowy), zawierającym duże ilości tłuszczu i białka. Nie bez znaczenia pozostają również ryby, które człowiek pierwotny mógł złapać i zjeść w różnej formie – gotowane, smażone, pieczone. Poza tym dobrze widziane są tu owoce leśne – różnego rodzaju jeżyny, maliny, borówki, jagody i poziomki (czyli owoce o bardzo niskiej kaloryczności). Wykluczamy tu banany, pomarańcze, mango oraz inne owoce egzotyczne. Żywienie zgodnie z grupą krwi „0” absolutnie eliminuje nabiał i jego formy pochodne (jogurty, kefiry, mleko), gluten, a więc produkty zbożowe (mąki, pieczywo, kasze), a także warzywa takie jak ziemniaki, brukselka, soczewica i kalafior. Zakazany jest też alkohol wysokoprocentowy oraz piwo.

Jak widać z powyższego opisu, dieta zgodna z grupą krwi „0” jest dietą typowo niedoborową i nie ma nic wspólnego ze współczesnymi zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia. Najbardziej zbliżona jest do współczesnej formy diety niskowęglowodanowej o podwyższonej wartości białka i tłuszczu. Warto również dodać, że od lat dziewięćdziesiątych odbyło się kilka badań oceniających prozdrowotne walory teorii d’Adamo. Wszystkie z nich zawierały taką samą konkluzję – diety eliminacyjne, zwłaszcza w takim stopniu jak diety zgodnej z grupą krwi, mogą po kilku miesiącach siać spustoszenie w organizmie, zwłaszcza młodego człowieka. Brak odpowiednio zbilansowanych posiłków odbije się na niedoborach witamin i minerałów, a efekt chudnięcia na takiej diecie, będzie typowym efektem jo-jo.

Dieta na podstawie grupy krwi „A”

Według teorii d’Adamo grupa „A” pojawiła się w momencie, kiedy ludzie zaczęli uprawiać ziemię. Zwiększona ilość pożywienia roślinnego nie pozostała bez wpływu na genetykę. To dlatego zdaniem badacza, dieta dostosowana do grupy krwi „A” powinna być oparta w pełni na produktach wegetariańskich, a nawet wegańskich. Posiadacze tej grupy krwi mają delikatne żołądki i wrażliwy przewód pokarmowy. Podobno cechują się słabszym układem immunologicznym, a tym samym większą tendencją do chorób nowotworowych czy chorób związanych z układem krążenia. Zaleca się tutaj unikanie wszelkiego rodzaju produktów zwierzęcych, na czele z mięsem – niezależnie jakim.

Wykluczamy mięso czerwone, drób, dziczyznę oraz wszystkie produkty odzwierzęce – wędliny, pasztety, kiełbasy, wędzonki, a także zupy ugotowane na bazie mięsa. Ryby oraz krewetki również nie są mile widziane, tak samo jak nabiał (poza jogurtami naturalnymi). Unikamy tłustych serów. Dieta według grupy krwi „A” bazuje na różnego rodzaju kaszach, produktach z mąki i świeżych warzywach i owocach (tu zwłaszcza mówi się o marchewce, kalarepie, brokułach, wiśniach czy śliwkach). Na czarnej liście warzyw i owoców powinniśmy umieścić kokosa, ziemniaki, paprykę i pomidory.

Żywienie osób z grupą krwi „B”

W czasach, kiedy pojawia się grupa krwi „B” nasi przodkowie żywili się już w miarę zbilansowaną dietą. Zakładała ona umiarkowane spożycie mięsa zwierząt hodowlanych, wśród którego za najlepsze uważano dziczyznę oraz baraninę, a najgorszą opinią cieszył się drób. Według badacza d’Adamo osoby będące na diecie zgodną z grupą krwi powinny spożywać spore ilości nabiału, ze szczególnym naciskiem na produkty mleczne typu kefir, twaróg, jogurty. Jeżeli oleje roślinne – to tylko oliwa z oliwek, uważana na tym etapie za najzdrowszą. Eliminujemy krewetki, pozostawiając w diecie ryby w bardzo ograniczonej ilości. Unikamy również soczewicy, ryżu, mąki pszennej i żytniej, ale także strączków, sezamu i gryki. Jaja są bardzo ważnym elementem diety dla osób z grupą krwi „B”, tak samo jak różnego rodzaju orzechy i zielone liście warzyw.

„AB” – grupa krwi a dieta

Osoby z grupą krwi „AB” wydają się najbardziej przystosowane do współczesnego świata i modelu nowoczesnego odżywiania. Powinny one spożywać jak najwięcej dobrych gatunkowo ryb i owoców morza. Do tego wskazane jest białe, chude mięso oraz jaja. Dieta z grupą krwi „AB” kładzie ogromny nacisk na zielone warzywa oraz nabiał (czyste mleko oraz jego przetwory – jogurty naturalne, twaróg czy maślanki i kefiry). Nie poleca się jedzenia czerwonego mięsa, tłustych serów, awokado, papryki oraz bananów.

Poszczególne grupy krwi a dieta eliminacyjna

Diety eliminacyjne towarzyszą nam od wielu lat z niezmienną popularnością. W mentalności ludzi jest zakorzenione, że jeśli któreś elementy z diety zostaną całkowicie wykluczone to z pewnością przyniesie to dobry i przede wszystkim szybki efekt. Jesteśmy nastawieni na natychmiastowe rezultaty, które zmotywują nas do dalszej pracy nad swoją sylwetką. I w ten sposób rzeczywiście działają diety z niedoborami. Zabierając naszemu organizmowi pożywienie, do którego był do tej pory przyzwyczajony – dokonuje on kompensacji kosztem pozostałych składników. Idealnie byłoby, gdybyśmy rezygnowali z mocno przetworzonego jedzenia, słodyczy, alkoholu i tłustego mięsa – wówczas zauważylibyśmy znaczącą zmianę w samopoczuciu, a i działanie prozdrowotne byłoby znaczące. Niestety nie zauważymy wówczas szybkiego spadku wagi, nie wspominając już o tym, jak trudne jest odmówienie sobie wszystkich jedzeniowych przyjemności.

To dlatego często decydujemy się na ograniczenie bądź całkowite wyeliminowanie „prostszych” do zaakceptowania mentalnie grup produktów, takich jak nabiał, gluten czy nawet mięso. Bez porozumienia z lekarzem, bez zrobienia jakichkolwiek badań i bez przygotowania zbilansowanego jadłospisu, zaczynamy redukować lub wykluczać znaczące dla naszego organizmu grupy produktów. Często nie zdajemy sobie sprawy jakie złe i nieodwracalne mogą być tego konsekwencje. 

Najczęściej polecane w sieci diety eliminacyjne

• Dieta wegetariańska – jest jedną z najczęściej wybieranych „na własną rękę” diet eliminacyjnych. Najczęstszym powodem do takiego działania jest troska o dobro zwierząt i naszej planety – innymi słowy, chodzi o kwestie etyczne. Dieta wegetariańska nie jest specjalnie niebezpieczną dietą, o ile zadbamy o wystarczający poziom białka w diecie (wykluczając mięso powinniśmy zastąpić je dużą ilością warzyw strączkowych) oraz suplementację witamin z grupy B. Na szczęście, dzięki temu, że coraz więcej osób rezygnuje z produktów odzwierzęcych, dużo mówi się o zasadach żywienia przy diecie wegetariańskiej i wegańskiej. Wiedza ta jest ogólnodostępna i powszechna i dlatego, nawet jeśli ktoś nie korzysta z pomocy dietetyka, najczęściej sięga po rośliny strączkowe i witaminy B complex. Głównie dlatego diety wykluczające mięso są uważane za najmniej niebezpieczne z diet eliminacyjnych.
• Dieta bezglutenowa – powinna być stosowana wyłącznie przez osoby z rozpoznanymi i zdiagnozowanymi – chorobą Duhringa oraz celiakią. Wówczas taka dieta obowiązuje już do końca życia i wiąże się z wykluczeniem całkowitym pszenicy i jej odmian, żyta, pszenżyta i jęczmienia. Jakie mogą być efekty, jeśli na dietę bezglutenową zdecydują się osoby „zdrowe”? Najważniejszym z nich może być uniemożliwienie zdiagnozowania celiakii w przyszłości. Zamyka to możliwości procesu leczenia. Dodatkowo bez glutenu nasza dieta będzie zawierała niedobory witamin B1, B2, B6, B9 a także magnezu, żelaza oraz cennego i niezbędnego przy prawidłowym procesie trawienia błonnika. Zastępując gluten innymi produktami możemy też narazić się na zbyt duże spożywanie kwasów tłuszczowych, co nie będzie obojętne dla naszego zdrowia.
• Dieta bez laktozy – eliminacja laktozy to kolejna z popularnych diet niedoborowych, na które decydujemy się bez diagnozy ani konsultacji z lekarzem. Laktoza występuje nie tylko w mleku i produktach pochodnych, ale też w wielu artykułach przetworzonych typu ciastka, czekolada czy lody. Nie są od niej wolne również dania gotowe, które wystarczy podgrzać i zjeść.

Nietolerancja laktozy związana jest z hipolaktazją lub alaktazją i wówczas rzeczywiście należy koniecznie wyeliminować ją z diety, dbając jednocześnie o suplementację wapnia. Natomiast samodzielne wykluczenie laktozy może prowadzić do wtórnej nietolerancji laktozy. Działa to w ten sposób, że organizm, którego pozbawiamy laktozy, przestaje po jakimś czasie „umieć” go produkować.

Dieta eliminacyjna powinna być zawsze poprzedzona badaniami krwi i moczu oraz skonsultowana z lekarzem. Podążanie ślepo za trendami promowanymi w social mediach może sprawić, że zamiast zyskać wymarzoną sylwetkę, dorobimy się poważnych problemów zdrowotnych, których naprawienie nie będzie wcale takie proste.

Dużo lepiej jest zdecydować się na catering dietetyczny, który zapewni nam zbilansowane żywienie oraz zróżnicowane posiłki. Dieta pudełkowa sprawdza się świetnie jako wsparcie dla redukcji. Warto jednak podkreślić, że profesjonalny catering dietetyczny jest komponowany w porozumieniu z wykwalifikowanym specjalistą dietetykiem – dlatego nie musimy obawiać się o jakiekolwiek niedobory witam, minerałów, mikro- i makroskładników. Dieta pudełkowa pozwala nam także zyskać czas, który do tej pory poświęcaliśmy na przygotowywanie potraw i sprzątanie po gotowaniu.

Czytaj więcej:

• Endomorficy - Jaka dieta dla endomorfika?
• Mezomorficy - Jaka dieta dla mezomorfika?
• Ektomorficy - Jaka dieta dla ektomorfika?
• Dieta przy chorej wątrobie
• Żywienie i dieta - Dna moczanowa / Podagra
• Dieta przy cukrzycy - co wolno jeść, a czego nie?
• Dieta przy refluksie żołądka - co i ile jeść?
• Dieta na masę mięśniową – co i ile jeść aby zbudować mięśnie?
• L-karnityna – co to za substancja?
• Czym jest maltodekstryna i w jaki sposób powstaje?